زرتشتیان ایران - آتشگاه اصفهان معرفی و نقد

"ایرانیان قدیم پیرو آیین نیک منشانه‌ی زرتشت بودند و برای تجلیل آتش که به نظر آن‌ها یکی از اصول چهارگانه‌ی مقدس بود، تشریفاتی انجام می‌دادند و هنوز هم این مراسم در میان ایرانیانی که آیین قدیم خود را حفظ کرده‌اند، معمول است. کریستن سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان می‌گوید:کم‌کم در آیین زرتشت این قاعده مقرر شد تا آفتاب بر آتش نتابد. «حمزه اصفهانی»در سده‌ی پنجم در ذکر پادشاهی کی اردشیر می‌نویسد:که وی در یک روز سه آتشکده بنا کرد که عبارتند از آتشکده‌ی شهر اردشیر در جانب قلعه‌ی ماربین که این آتشکده با محل فعلی آتشگاه که در بلوک ماربین واقع است، تطبیق می‌کند-دوم آتشکده‌ی زروان‌ اردشیر که در قریه‌ی دارک از رستاق‌خوار سوم آتشکده‌ی مهر اردشیر در قریه‌ی اردستان. مسعودی در مروج الذهب در سده‌ی چهارم، آتشگاه اصفهان را یکی از هفت معبدی می‌داند که از آن بت پرستان بوده و برای پرستش آفتاب و ماه و پنج ستاره‌ی دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفته است."