چکیده:
با توجه به اشکالات و ابهامات فراوانی که در خصوص مقررات قانونی جرم جعل و استفاده از سند مجعول وجود دارد این جرم به یکی از پرچالشترین جرائم علیه آسایش عمومی و نظامات اجتماعی تبدیل شده است. نواقصی چون عدم تعریف قانونی این جرم، عدم بیان تمامی مصادیق قانونی آن، ابهام در موضوع جرم که آیا صرفاً ناظر به سند و نوشته است یا مندرجات هر لوحی را شامل میشود؟ و همین طور پراکندگی عنصر قانونی جرم جعل و استفاده از سند مجعول در قوانین مختلف و تعدد مراجع مختلف قانونگذاری که موجبات سردرگمی در تشخیص قوانین ناسخ ومنسوخ، عام و خاص، مطلق و مقید بودن جرم را در پی داشته از مواردی است که بر ابهامات این جرم در قانونگذاری و رویه قضایی موجود افزوده است. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته توجه به این موارد و ارائه راهکارهایی جهت برون رفت از این مشکلات فانونی خواهد بود. به نظر میرسد که قانون گذار باید مواردی نظیر، مطلق یا مقید بودن جرم جعل، تجمیع همه مواد جعل در یکجا و پرهیز از پراکندگی در تقنین، رعایت اصل تناسب جرم و مجازات، رفع ابهام در جرم بودن شروع به استفاده از سند مجعول و غیره را در جرم انگاری این جرم مدنظر قرار دهد.
Due to the many uncertainties surrounding the legal provisions for the crime of forging and using the document, this crime has become one of the most serious crimes against public welfare and social systems. Deficiencies such as the lack of legal definition of this crime, the failure to express all its legal implications, ambiguity in the subject matter of the crime, whether it merely observes the document, the writing or the contents of each bill? And the dispersion of the legal element of the crime of forgery and the use of a foreign document in various laws and the multiplicity of different legislatures that lead to confusion in the recognition of the rules of unconscientiousness, the general and the particular, the absolute, and the imposition of the crime, are one of the issues that affect the ambiguities of this Crime has increased in legislative and judicial procedures. What has been considered in this article is considering these issues and providing solutions to these problems. It seems that the legislator should consider such cases as absolute, or absolute crime forgery, the aggregation of all forging materials in one place, and the avoidance of dispersion in the process, compliance with the principle of proportionality of the offense and punishment, the elimination of the ambiguity of the crime, the use of the document, and so on. In the criminalization of this crime.
خلاصه ماشینی:
عنصر قانوني اين جرم در ماده ٥٣٤ قانون مجازات اسلامي است که مقرر مي دارد: «هريک از کارکنان ادارات دولتي و مراجع قضايي و مامورين خدمات عمـومي کـه در تحرير نوشته ها و قراردادها راجع به وظايفشان مرتکب جعل و تزوير شـوند اعـم از اينکه موضوع يا مضمون آن را تغييردهند يا گفتـه يـا نوشـته مقامـات رسـمي ، مهـر يـا تقريرات يکي از طرفين تحريف کنند يا امر باطلي را صـحيح يـا صـحيحي را باطـل يـا چيزي را که بدان اقرار نشده است اقرار شده جلوه دهند علاوه بر مجازات هاي اداري و جبران خسارت وارده به حبس از يک تا ٥ سال يا شـش تـا سـي ميليـون ريـال جـزاي نقدي محکوم خواهند شد» حال آيا مي توان ارتکاب بزه جعل مفادي را به اشـخاص عـادي و غيـر کارمنـد نيـز تسري داد يا خير؟ مثلا اگر در يک بنگاه معاملاتي عليـرغم توافـق طـرفين و اظهـارات آنان بر مبلغ و وجه مشخصي به عنوان ثمن بيع ، فرد کاتب و بنگاهدار، تعمدا مبلغـي را کمتر يا بيشتر از مبلغ اعلامي آنان در مبايعه نامه قيد نمايد و يا اينکه در زمان تنظيم سند نکاحيه و صيغه نامه ، فرد متصدي تنظيم کننده سـند نکاحيـه تعـداد سـکه هـاي موضـوع مهريه را کمتر يا زيادتر از آنچه زوجين بيان مي دارند قيـد نمايـد مرتکـب جـرم جعـل 45 معنوي شده اند؟ برخي در تفسير جعل مفادي علاوه بر ماده ٥٣٤ ، ماده ٥٣٢ را شـامل هر دو نوع جعل مي دانند وعقيده بر اين دارند که سه مورد پيش بيني شده در ايـن مـاده يعني ساختن مهر يا امضاء - تحريف امضاء يا مهر يا خطوط - الحاق کلمـه اي بـه مـتن سند از مصاديق جعل مادي است ولي مورد چهارم اين ماده يعني تغيير اسامي اشـخاص که هم مشمول جعل مادي است و هم مفادي و براسـاس مـاده ٥٣٣، ايـن نـوع جعـل مفادي از سوي اشـخاص عـادي هـم امکـان پـذير اسـت (پيمـاني ، ١٣٨٠، ص ١٣٥) و بالاخره گروهي ديگر معتقدند که چون اطلاق ماده ٥٣٦ قانون يـاد شـده مقـرر مـي دارد «هرکس در اسناد يا نوشته هاي غيررسمي جعل يا تزوير کند يا با علم به جعل و تزويـر آنها را مورد استفاده قرار دهد.....