چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر، ارائۀ چارچوبی برای مسئلهشناسی فرهنگی در دانشگاهها با بررسی و تحلیل بیانات امام خامنهای بوده است. روش: در این پژوهش، از روش کیفی تحلیل مضمون با بهرهگیری از تکنیک شبکۀ مضامین برای شناسایی مضامین مستتر و ترسیم تارنمای مضامین استفاده شد. یافتهها: یافتههای پژوهش، مضمون فراگیری به نام تعالی فرهنگی را در قالب چهار مقولۀ کلان فرهنگی: تعمیق باورهای دینی و ارزشی، هویتبخشی، رشد اجتماعی اسلامی و عنصر انقلابی و اسلامی، به عنوان مسئلۀ فرهنگی در دانشگاهها معرفی کرد. نتیجهگیری: نتیجۀ پژوهش نشان داد که خط مشیگذاری اثربخش و دستیابی به تعالی فرهنگی در دانشگاهها، نیازمند تدوین مأموریتها و اهداف فرهنگی بر پایۀ نیاز و شرایط دانشگاهها مبتنی بر مقولههای فرهنگی شناساییشده از دیدگاه امام خامنهای است.
The purpose of this study is to present a framework for cultural problem in universities through the discussion and analysis of Imam Khamenei's statements. Methods: In this research, by using thematic analysis and using a thematic grid technique, it has been used to identify mastered themes and map themes. Results: research findings -from the point of view of Imam Khamenei- indicate the cultural excellence in the form of four major cultural categories: deepening religious and value beliefs, identity, Islamic social development, and revolutionary and Islamic elements. Conclusion: The results of the research showed effective policymaking and achieving cultural excellence in universities require the formulation of cultural missions and goals based on the needs and conditions of universities based on the cultural categories identified from Imam Khamenei's perspective.
خلاصه ماشینی:
(بيانات در ديدار کارکنان صدا و سيما، ١٣٨٣) با توجه به اهميت پرداختن به برنامه ريزي فرهنگي به منظور تقابل با استعمار فرهنگي، نهادهاي موجود در جامعۀ اسلامي در همين راستا و بر پايۀ اهداف و ارزشهاي اسلامي ايفاکنندة نقش اند؛ به طوري که هيچ فرد و سازمان و نهاد و دولتي نميتواند ادعاي عدم مداخله در حوزة فرهنگ جامعه را داشته باشد(بنيانيان، ١٣٩٢: ١٤٦).
(الواني و شريف زاده، ١٣٩٠: ٢٠) اين پژوهش با در نظر گرفتن بيانات امام خامنه اي در ديدار دانشگاهيان با ايشان، که نقش مهم و کليدي در حل مسائل مختلف کشور دارد، در پي پاسخگويي به اين سؤال اساسي است که «مسائل فرهنگي در دانشگاهها کدامند؟»، تا با شناسايي و تمرکز به مسائل ، زمينۀ دستيابي به تصميم هاي بنيادين و اوليه براي تحقق اقدامهاي بعدي گامهاي فرايند خط مشيگذاري که شامل شناسايي گزينه هاي خط مشي، مشروعيت دهي، اجرا و ارزيابي است ، فراهم شود.
آنچه در خصوص پژوهشهاي مرتبط با دانشگاه اسلامي صورت پذيرفته ، بيانگر شاخصهاي مطلوب در تحقق آن هدف است ؛ اما در اين پژوهش بر مبناي توجه به خط مشيگذاري فرهنگي به عنوان عامل مهم در تحقق دانشگاه اسلامي و بر اساس اولويت مرحلۀ شناخت و درک مسئله (کميليفرد و همکاران، ١٣٩٦) در خط مشيگذاري فرهنگي، به بررسي شناخت مسئلۀ فرهنگي از ديدگاه امام خامنه اي در وضعيت موجود پرداخته است .
در اين پژوهش تلاش شد تا چارچوب مسئله شناسي براي دانشگاهها به عنوان يکي از مهم ترين مراکز فرهنگ ساز جامعه ، به کمک تحليل مضامين مستتر در بيانات امام خامنه اي که تدابير و انديشه هاي ايشان برگرفته از مباني اسلامي است ، استخراج شود.