چکیده:
در این پژوهش نقش زنان در تحولات ادبی مورد مطالعه قرار گرفته است.
از آنجایی که در طول تاریخ ادبیات فارسی ایران نام زنان اندیشه نگار زیادی
ثبت شده، در اینجا شخصیت ادبی زنانی موردتوجه قرار گرفته است که
باعث ایجاد سبک جدید و یا تحول ادبی مشخص شدهاند. البته با توجه به
اینکه نگارش تاریخ ادبیات ایران مرد سالار بوده، پیدا کردن آثار زنان اندیشه
نگار در مواردی با مشکلات و جستجوی فراوان روبه رو است. اما در دوره
مشروطیت و به برکت انقلاب مشروطه که زنان توانستند تا حدی به حقوق
قانونی خود دست یابند، پیدا کردن منابع مناسب برای این موضوع کمی آسانتر
انجام پذیراست. در اینجا ضمن معرفی آثار زنان اندیشه نگار، برجستگی های
ادبی و اجتماعی آنان نیز مورد توجه قرار گرفته است. محوراصلی این پژوهش،
اندیشه نگاران شاعر است چرا که سابقه ی تاریخ نثرنویسی و به طور کلی
داستان نویسی زنان در ایران بسیار کمتر از شعر میباشدوتعداد زنان اندیشه
نگار شاعر نسبت به زنان نثرنویس بیشتر است.
خلاصه ماشینی:
با نگاهي به تاريخ زندگي زنان اهل قلم اين ادعا ثابت مي شود که آنان به جرم فعاليت ادبي در معرض اتهام هاي اخلاقي ، *کارشناسي ارشد زبان و ادبيات فارسي ** عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز بدنام شده و مورد تحقير قرار گرفته اند.
( ياحقي ،٣٤٩:١٣٨١) زنان ايراني براي اينکه بتوانند هويت خود را اثبات کنند با نگارش انديشه هاي خويش در قالب شعر يا نثر، فراز و نشيب هاي بسياري راپشت سرگذاشته اند که در بيشتر زمينه هاي فرهنگي شاهد موفقيت آنها نيز بوده ايم : «اطلاعات بسيار اندکي مي توان درباره ميزان با سوادي زنان به دست آورد.
مهستي گنجه اي بامطالعه نقش زنان در تحولات ادبي قبل از مشروطه و مراجعه به تذکره ها و کتاب هاي تاريخ ادبيات در ايران به نام تعداد زيادي از زنان شاعر بر مي خوريم که آثار ارزشمند ادبي خلق کرده اند يکي از اين شخصيت ها که در سرودن رباعي مهارت داشته است مهستي گنجه اي است .
وي زني آزادي خواه و وطن پرست بود؛به طوري که «بيان انتقادهاي اجتماعي و موضوع وطن و آزادگي در شعر مردان که با سياست و مسايل اجتماعي درگير بودند اگر چه تازگي داشت ، امر منطقي بود اما در دوراني که زن به عنوان يک انسان هويت انساني و اجتماعي خود را نمي شناخت و ارزش او بيشتر در فرمانبرداري او بود، نيمتاج از معضلات اجتماعي سخن گفت و پا از حصار محدوديت هاي زن ايراني فراتر گذاشت .