چکیده:
تلاش و مساعی بزرگان و صاحب نظرانی چون محمد قزوینی، علی اکبر دهخدا، سید حسن تقیزاده و مجتبی مینوی جهت معرّفی، تصحیح، شرح و نقد آثار ادبی گذشته از مهمترین پایههای نقد ادبی معاصر است. در این میان چهرۀ مجتبی مینوی را میتوان علاوه بر آثار منتشر شده، از طریق واکاوی یادداشتها و مکاتبات ارزشمند و علمی او با بزرگان فرهنگ و ادب ایران و جهان، شناسایی و معرّفی کرد. این مقاله به بیان حواشی و یادداشتهای مینوی بر مقدمهای میپردازد که تقیزاده بر دیوان اشعار ناصرخسرو، چاپ سید نصرالله تقوی، نوشته است. مینوی طی مکاتباتی که با قزوینی داشت تلاش کرد تا از دانش و فضل او در تنظیم تعلیقات دیوان ناصر خسرو مدد بگیرد. بخش اعظم یادداشتها و تقریظات ارزشمند او که از طریق مکاتبه به دستش رسیده بود با ذکر مأخذ در تعلیقات دیوان ناصرخسرو وارد کرد.
خلاصه ماشینی:
نخست باید اشاره کنم که مینوی از چاپ تقوی نسـخه ای منحصـر بـرای خـود تـدارک دیده است ، چنان که مقدمۀ کتاب را که به قلم سید حسن تقیزاده است با ذیـل مفصّـلی کـه خود بر آن نوشته ، به علاوة فهرست اعلام کتـاب و تعلیقـات دهخـدا و خـودش بـر اشـعار ناصرخسرو، در مجلّدی جداگانه صحافی کرده و یادداشـت هـای خـود را هـم بـر حواشـی صفحات آن افزوده است .
مینوی در ذیل مقدمۀ تقیزاده بر دیوان ناصرخسرو بـه نسـخه ای کهـن از آن اشاره میکند که تاریخ کتابت ندارد اما معلوم اسـت کـه بـرای سـلطان عثمـانی محمـد بـن سلطان مراد نوشته شده بوده ، ولی چون معلوم نیست این «محمـد بـن سـلطان مـراد» همـان سلطان محمد ملقّب به فـاتح (ح : ٨٥٥-٨٨٦ق ) اسـت یـا سـلطان محمّـد سـوم (ح : ١٠٠٣- ١٠١٢ق ) مینوی در حاشیه نوشته است : «من ترجیح می دهم که تقدیم به سلطان محمّد فـاتح قسطنطنیه باشد زیرا اوست که اهل علم و فضـل را تشـویق مـیکـرده و کتـاب و تـألیف را دوست داشته است و علما را دور خود جمع میکرده و حّتی در محضر درس ایشان حاضـر میشده (رجوع شود به شرح حال علی طوسی علاءالدین در کتاب شـقائق النعمانیـه ) و نیـز طول زمان او اجازة این کارها را میدهد.