چکیده:
یکی از عبارتهایی که در دعاهای ماثور از اهل بیت علیهم السّلام تکرار شده، فراز 'بحقّ محمّد و آل محمّد' است. فراوانی این عبارت و مشابهات آن، دو پرسش را ایجاد می کند؛ نخست اینکه چگونه میتوان حقّ مخلوق بر خالق را تصوّر کرد؟ دوم اینکه بیان این فراز، چه تاثیری در اجابت دعا دارد. از آنجا که خداجویان همواره دغدغۀ کشف راههای اجابت درخواست های خود از خداوند را دارند، پژوهشی علمی در این راستا شایسته است. هدف این تحقیق، تبیین معنای حقّ مخلوق بر خالق و چگونگی اثرگذاری عبارت 'بحقّ محمّد و آل محمّد' بر اجابت دعاست. تاکنون پژوهشی مستقل در این موضوع منتشر نشده است.
خلاصه ماشینی:
امکانسنجی حقّ مخلوق بر خالق با تأکید بر عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» و تأثیر آن در اجابت دعا مصطفی رحیمی چکیده یکی از عبارتهایی که در دعاهای مأثور از اهل بیت^ تکرار شده، فراز «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» است.
هدف این تحقیق، تبیین معنای حقّ مخلوق بر خالق و چگونگی اثرگذاری عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» بر اجابت دعاست.
به عبارت دیگر، واجبشدن و ثبوت شیء، گاهی به معنای «هل بسیطه» یعنی «حقبودن» است و گاهی به معنی حقّی که برای کسی و علیه دیگری واجب شده که به «حقداشتن» تعبیر میشود.
از عبارت «اَوجَبتَ لَهُم عَلَیكَ» روشن میشود که حقّ اهل بیت^ را خود خداوند بر خویش واجب کرده است.
کان تامّه «حق» به معنی جایگاه ویژه و مهم «مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» نزد خداوند متعال است که «حقبودن» و ثابتبودن یک شأن ویژه را برای ایشان نشان میدهد.
در عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» نام شریف رسول اکرم| دوبار آمده است و شرافت «آل» نیز از شرافت ایشان گرفته شده و برگشت به آن حضرت دارد.
» بر پایه این حدیث، قسمدادن خداوند به حقّ محمّد و آل محمّد، حتّی برای جهنّمیان نیز بهره داشته و موجب نجاتشان از آتش است.
واژه «حق» در این عبارت دو معنا دارد؛ یکی به معنی ثبوت جایگاه ویژه نزد خداوند است و دیگری به معنای حقّی که خداوند، خود، برای محمّد و آل محمّد بر خویش واجب کرده است.