چکیده:
این پژوهش با هدف تبیین ابعاد خودرهبری با استفاده از آموزههای قرآن کریم انجام شده است. براین اساس، روش پژوهش از نوع کیفی و روش تحلیل مضمون است. ابتدا متن قرآن کریم از دید مفاهیم مرتبط با خودرهبری (رهبری، خودرهبری، خودمدیریتی، خودکنترلی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و 1536 مضمون اولیه استخراج شد؛ سپس با استفاده از تلخیص و مقولهبندی بهروش شناسهگذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک، 214 مضمون مشترک اولیه تحت عنوان شاخص شناسایی شد. در ادامه با استفاده از ادغام و تلخیص دوباره این شاخصها، 73 مضمون با عنوان مضمونهای سازماندهنده و پس از آن با افزایش محدوده دستهبندی، 19 مضمون با عنوان مضمونهای فراگیر استخراج گردید. سرانجام نیز مضمونهای فراگیر در چهار دسته مفهوم اصلی خودرهبری، پیشنیازهای خودرهبری، راهبردها و روشهای خودرهبری و نتایج خودرهبری طبقهبندی شد. در بخش مفهوم اصلی خودرهبری، پنج مضمون عالی ارزیابی خود، انگیزهدهی بهخود، بهچالش کشیدن خود، بهبود مستمر خود و حفظ و کنترل خود شناسایی شد. در بخش پیشنیازهای خودرهبری، هفت مضمون عالی شناخت و ارتباط با خود، شناخت و ارتباط با خدا، شناخت مخالفان و دشمنان، فعالسازی ورودیهای ادراکی، عوامل درونی مؤثر، عوامل بیرونی مؤثر و درک ضرورت خودرهبری تبیین گردید. در بخش راهبرد و روش خودرهبری، چهار مضمون عالی راهبردهای ذهنی، رفتاری، ذهنی ـ رفتاری و اخلاقی شناسایی، و درنهایت در بخش نتایج خودرهبری، سه مضمون عالی نتایج دنیوی، نتایج اخروی و نتایج دنیوی ـ اخروی شناسایی و تبیین شد.
The purpose of this research is to explain the dimensions of self-leadership on the basis of the Holy Quran’s teachings. Thematic analysis is employed for this qualitative research. In the beginning, the content of the Holy Quran was reviewed in terms of the concepts relating to self-leadership (leadership, self-leadership, self-management, self-control), and 1536 primary themes were extracted. Then, emphasizing on the common concepts, 214 primary common themes were identified as indexes by categorization and coding methods. Subsequently, through integration and re-categorization of these indices, 73 themes were classified as organizing themes, and then, by more restricted classification range, 19 themes were extracted as pervasive themes. These themes were finally classified into four main categories of prerequisites, strategies, methods, outcomes and self-management of self-leadership. In the main concept of self-leadership, five itegrative themes were identified as self-assessment, self-motivation, self-challenge, self-improvement, and self-control. In the prerequisite aspect of self-leadership, seven themes including recognition and self-communication, appreciation and communication with God, recognition of opponents and enemies, activating perceptional inputs, internal effective factors, external effective factors, and understanding of the necessity of self-leadership were explained. In the self-leadership strategies, four themes of mental, behavioral, mental-behavioral, and ethical strategies were identified. Finally, in the field of self-leadership results, three high themes of the worldly, heavenly, and worldly-heavenly results were identified and explained.
خلاصه ماشینی:
ابتدا متن قرآن کریم از دید مفاهیم مرتبط با خودرهبری (رهبری، خودرهبری، خودمدیریتی، خودکنترلی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و ١٥٣٦ مضمون اولیه استخراج شد؛ سپس با استفاده از تلخیص و مقوله بندی به روش شناسه گذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک، ٢١٤ مضمون مشترک اولیه تحت عنوان شاخص شناسایی شد.
به طور خلاصه ، خودرهبری از طریق سه دسته راهبرد رفتاری، پاداش طبیعی و الگوهای سازنده فکری اجرا میشود و نتایجی نظیر اعتمادبه نفس ، عزت نفس ، خلاقیت و نوآوری، تمایل به رهبری دیگران ، عملکرد شغلی و رضایت شغلی را به همراه دارد؛ از این رو، پژوهش با درنظر گرفتن نگاه جامع به موضوع خودرهبری (نه صرفاً راهبردها و نتایج خودرهبری) از دید آموزه های قرآن کریم به طراحی الگویی برای این مفهوم برمبنای نظام ارزشی اسلام پرداخته است .
در جدول شماره ٣، ده مورد از مضمونهای اولیه استخراج شده از قرآن کریم به همراه نشانی آیه مورد نظر و هم چنین نتایج مراحل شناسه گذاری تا دستیابی به مضمونهای فراگیر و نهایتاً ابعاد خودرهبری به عنوان نمونه ارائه شده است .
شاخصها، مؤلفه ها و ابعاد خودرهبری براساس آموزه های قرآن کریم (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این جدول ، مضمونهای سازمان دهنده با توجه به معانی آنها ضمن شناسه گذاری در یک دسته بندی به نام مضمونهای فراگیر قرار گرفته و مضمونهای فراگیر نیز با توجه به معانی و مفاهیم آن در دسته بندی کلیتر در قالب ابعاد طبقه بندی شده است .
Self-management as a substitute for leadership: A social learning theory perspective.