چکیده:
تاسیس شرکت تجاری با یک شخص که از آن با عنوان «شرکت شخص واحد» یا «شرکت تک عضوی» یاد میشود، علیرغم اینکه در دستورالعمل دوازدهم شورای اروپا و اصلاحیههای بعدی آن و لایحه تجارت مصوب 1391، پیشبینی شده است، اما نه دستورالعمل و نه لایحه تجارت هیچکدام دربردارندهی مقررات جامعی راجع به نحوه تصمیمگیری، مدیریت و کنترل شرکت، معاملات شرکت و شخص واحد و چگونگی جلوگیری از سوءاستفاده از شرکت توسط شخص واحد نیستند. این مقاله با روشتحقیق تطبیقی بر آن است تا رابطه شرکت و شراکت و گسست آن دو از یکدیگر را مورد بررسی قرار داده و با تجزیه و تحلیل مزایا و معایب ساختار چنین شرکتی با روش توصیفی-تحلیلی پیشنهادهایی راجع به تکمیل و اصلاح نواقص لایحه تجارت ارائه کند. بررسی شرکت شخص واحد نشان میدهد که در نظام حقوقی ایران پذیرش شرکت شخص واحد پیش از هر چیز، مستلزم تعریف شرکت تجاری در قانون تجارت به گونهای است که بیانگر گسست مفهوم شرکت از شراکت باشد. علاوه بر این، تجویز شرکت شخص واحد بدون تعیین قوانین جامع و مانع راجع به مدیریت و انعقاد معاملات با شرکت و تصمیمگیری شخص واحد و غیره موجب سوءاستفادههایی توسط شخص واحد میگردد. به همین دلیل برمبنای بررسیهای انجام شده در این مقاله پیشنهادهایی جهت تکمیل لایحه تجارت ارائه میشود.
To establish company by one person named as " One-person company" or "Single-member company", although it is laid down at the Twelfth Directive of European Council and its subsequent amendments and Trade Bill passed in 2012, but neither Directive nor Trade Bill contains comprehensive rules about manners of decision-making, management and control of the company, contracts between companies and single member and how to prevent abuse of the company by the single member. This article by comparative method has tried to study the relationship between the company and the partnership and their distinction and present proposals to complete Trade Bill by analysis of single member company advantages and disadvantages with descriptive and analytical research method. Considering of single member company shows the current legal system in Iran, acceptance of this company more than anything else, requires the definition of a business enterprise in business law in a manner that represents discretion with the concept of partnership. Approval of company formation with one person without comprehensive rules about manners of decision-making, management and control of the company, contracts between companies and single member cause abusing of the company by the single member. So based on surveys conducted in this paper suggestions are presented to complete the trade bill.
خلاصه ماشینی:
سوال مطرح اين است که اگر تعداد شرکاي شرکت موجود، از حداقل قانوني کمتر شود و به يک شخص تقليل يابد، آيا شرکت مزبور منحل مي شود؟ با توجه به مواد ٤٧٩ و ٤٨٨ لايحه ي تجارت مصوب ١،١٣٩١ تشکيل و استمرار حيات شرکت با يک شخص ، تنها در قالب شرکت با مسئوليت محدود پيش بيني شده است .
سوالي که مطرح مي شود اين است که از لحاظ تحليلي امکان تشکيل شرکت شخص واحد در قالب شرکت تضامني و نسبي نيز امکان پذير است ؟ مبناي اختصاص تشکيل چنين شرکتي در قالب شرکت با مسئوليت محدود چيست ؟ علاوه بر اين مسائل ، نه دستورالعمل دوازدهم و اصلاحيه هاي بعدي آن و نه لايحه ي تجارت ايران ، هيچ کدام مقررات جامع و مانعي راجع به نحوه ي تصميم گيري در شرکت شخص واحد، کنترل احتمال سوء استفاده شخص واحد از اختيارات و وظايفش به ضرر اشخاص ثالث و شرکت ، تحديد و کنترل معاملات مديران پيش بيني نکرده اند.
Private Limited Liability Company شرکتها، تشکيل شرکت شخص واحد و استمرار حيات آن با يک شخص ممنوع شده است (مواد ٣٠٩ 1 و ٣١٠ لايحه ي تجارت ).
به همين دليل در نظام حقوقي ايران پذيرش شرکت شخص واحد پيش از هر چيز، مستلزم تعريف شرکت تجاري در قانون تجارت به گونه اي است که بيانگر اين گسست باشد.