چکیده:
بیان مسئله: نمادهای رنگی از بارزترین نمادهایی هستند که روان انسانها را متاثر میسازند. رنگها در ارتباطشان با طبیعت، فرهنگ، باورهای دینی و تجارب زندگی معانی ویژه به خود اختصاص میدهند؛ اما درهرحال تابع موقعیتهای زمانی، جغرافیایی، اندیشه، فرهنگ، سیاست، دین و سنت مردم هستند. هنرمندان و شاعران نیز برای ملموس کردن تصاویر شاعرانه و ذهنی خویش و توضیح مفاهیم بیان نشدنی، از نمادهای رنگی استفاده میکنند. مخاطب با تحلیل رنگها در اثر هنری میتواند به افکار و عواطف هنرمند و نیز موضوع و درونمایۀ اثر دست یابد. اینکه بیان نمادین رنگ سبز در فرهنگ و هنر ایرانی چیست؟ سوالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده می شود.؟
هدف: هدف این پژوهش بررسی نمادهای رنگ سبز و تحلیل مفاهیم نهفته در ورای آن، در فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی و در نهایت آگاهی بهتر از مفاهیم نمادین ایرانی است.
روش تحقیق: این مقاله به شیوه توصیفی، تحلیلی است که در تحلیل دادهها از روش مقایسهای و تطبیقی استفاده شده است؛ گردآوری اطلاعات نیز برآمده از منابع کتابخانهای و اینترنتی است.
یافته ها: رنگ سبز در اندیشه و آئین میترایی گاه نماد آسمان، ماه و آب و گاهی در نماد داد و دادگری، فرشته و سروش؛ و همچنین در نظام طبقاتی جامعه قبل از اسلام نماد طبقه کشاورز بود. این رنگ در اندیشه اسلامی نیز نماد بهشت و بهشتیان، پیامبران و ائمه؛ و در عرفان و تصوف بهعنوان مرحلهای از سلوک عارفانه است. طبیعت، ایمان، خرد و دانایی، جوانی و نشاط و... دیگر نمادهای رنگ سبز هستند.
خلاصه ماشینی:
مسئلۀ این پژوهش چیستی نماد رنگ سبز در فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی است.
اینکه بیان نمادین رنگ سبز در فرهنگ و هنر ایرانی چیست؟ سؤالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده میشود.
هدف: هدف این پژوهش بررسی نمادهای رنگ سبز و تحلیل مفاهیم نهفته در و رای آن، در فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی و درنهایت آگاهی بهتر از مفاهیم نمادین ایرانی است.
هدف این پژوهش بررسی نمادهای رنگ سبز و تحلیل مفاهیم نهفته در و رای آن، در فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی و در نهایت آگاهی بهتر از مفاهیم نمادین ایرانی است.
پیشینه پژوهش دربارۀ مفاهیم نمادین رنگها در فرهنگ ایرانی و اسلامی، تحقیقاتِ متعددی صورت گرفته است از جمله: «خیراله محمودی و معصومه بخشی زاده» ( ۱۳۹۲) در مقالۀ «مزرع سبز فلک نگاهی انتقادی به شعر حافظ»، به این موضوع پرداختهاند.
از آن جمله رنگ سبز نماد آسمان، کشاورز و کشاورزی، داد و دادگری، سروش و فرشته، بهشت و بهشتیان، پیامبر و ائمه، ماه و آب، خرد و دانایی، ایمان و عقیده راسخ، نشاط وجوانی و نماد توکل در عرفان و تصوف است که در ادامه به آنها پرداخته میشود.
«حاتم اصم» میگوید: «صوفی باید چهار نوع مرگ را قبول کند که یکی مرگ سبز (موت الاخضر) است به معنی پوشیدن لباس خشن و زبر»(حقیقت، ۱۳۶۷: ۲۹ و گیلانی، ۱۳۹۳: ۱۹) در باور عرفانی علاءالدوله سمنانی در مسیر تکامل سالک، هفتمین رده مربوط به اندام لطیفه حقیه است که به حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم تأویل شده و رنگ آن سبزاست.