چکیده:
در این مقاله انواع خسارت و روشهای جبران خسارت در حقوق بینالملل عمومی و حقوق بینالملل سرمایهگذاری بررسی گردید. انواع خسارت در حقوق بینالملل عمومی عبارتند از خسارت مستقیم، خسارت غیر مستقیم، خسارت تاخیر تادیه، عدم النفع، خسارت معنوی و خسارت تنبیهی. روشهای جبران خسارت عبارتند از: اعاده وضع به حال سابق، پرداخت غرامت، جلب رضایت، قطع و عدم تکرار عمل خلاف. در حقوق بینالملل سرمایهگذاری، به طور معمول خسارت مستقیم و خسارت غیر مستقیم قابل مطالبه است و روش جبران خسارت پرداخت غرامت است. روش تحقیق، توصیفی_ تحلیلی و مقایسه ای و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. یافتههای تحقیق نشان میدهد، در حقوق بینالملل عمومی جبران خسارت کامل مد نظر است و در حقوق بینالملل سرمایهگذاری، بیشتر غرامت مناسب در نظر گرفته میشود. بنابراین برخی خسارتهای موجود در حقوق بینالملل در حقوق سرمایهگذاری خارجی قابل جبران نیست. با توجه به اینکه روابط حقوقی بین سرمایه گذار و سرمایهپذیر غالبا در قراردادهای سرمایهگذاری گنجانده میشود و این گونه قراردادها ماهیت حقوق خصوصی دارند. به منظور حفظ حقوق طرفین و از بین بردن اختلاف نظرهای موجود در خصوص نوع خسارت وارده و روشهای جبران خسارت در عرصه سرمایه گذاری خارجی، میتوان خسارتهای احتمالی و نیز روش مطلوب جبران خسارت را ضمن قرارداد سرمایهگذاری خارجی گنجاند.
خلاصه ماشینی:
بررسي خسارت در حقوق بين الملل عمومي و حقوق بين الملـل سـرمايه گـذاري از اين جهت اهميت دارد که در حقوق سرمايه گذاري خـارجي بـه طـور معمـول يکـي از طرفين سرمايه گذاري، دولت است .
لذا، با توجه به توضيحات پيش گفته ، اين سوال مطرح ميگردد که چگونـه مـيتـوان جبران خسارتهاي وارده به طرفين سـرمايه گـذاري خـارجي، بـه ويـژه سـرمايه گـذار را تضمين نمود؟ به منظور پاسـخ بـه ايـن پرسـش ، انـواع خسـارت و روش هـاي جبـران خسارت در حقوق بين الملل عمومي و حقوق بـين الملـل سـرمايه گـذاري بـا توجـه بـه معاهدات ، رويه قضايي و داوري بين المللـي مـورد بررسـي و تطبيـق قـرار گرفتـه و در نتيجه گيري، ضمن مقايسه نهاد حقوقي خسارت در حقوق بين الملـل عمـومي و حقـوق بين الملل سرمايه گذاري، به تفصيل به اين پرسش پاسخ داده شده است .
با مطالعه منابع حقوق بين الملل محرز ميگردد که خسـارت تنبيهـي در روابـط بـين کشورها قابل استناد نيست ، وليکن در رويه قضايي بين المللي در برخـي پرونـده هـا بـه طور ضمني به خسارت تنبيهي استناد شده است .
از اين رو، مواد پيش نويس کميسيون حقـوق بـين الملـل در مورد مسئوليت بين المللي دولت ها در ماده ٣٤ نيز پرداخت خسارت به صورت کامـل را در نظر گرفته است .
روشهاي جبران خسارت در حقوق بين الملل عمومي عبارتند از: اعـاده وضـع بـه حال سابق ، پرداخت غرامت ، جلب رضايت ، قطع و عدم تکرار عمل خلاف .