چکیده:
با ظهور رضاشاه در عرصه سیاسی ایران گفتمان جدیدی در جامعه ایران شکل گرفت. این گفتمان که برآمده از افکار و اندیشه های قشرنوگرای روشنفکر ایران آن روز بود، سبب شد اصلاحات و رفورمهای نوظهور که رضاشاه خود را مجری آن میدانست، با کم توجهی نسبت به ویژگیهای جامعهشناسی فرهنگی واجتماعی ایران انجام پذیرد. این اصلاحات علاوه بر وجود اندیشمندان و متفکران روشنفکر به عنوان ایدئولوگ و پشتیبان برنامه های نوسازی پهلوی اول، برای اجرایی شدن نیاز به نیروی نظامی پیدا کرد تا به عنوان بازوی اجرایی و با قوه قهریه، این اقدامات را پشتیبانی کند. رضاشاه که عمده اتکایش به نیروهای نظامی بود، اقدامات نظامی مورد نیاز را به سازمان نظمیه محول کرد. این پژوهش که به شیوه تحلیلی- تاریخی و با تکیه براسناد آرشیوی و منابع کتابخانهای تنظیم یافته، به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که نظمیه چه نقشی در سیاستهای تجددگرایی دوره پهلوی اول داشت؟یافتههای پژوهش نشان میدهد برخی از اقدامات تجددگرایانه رضاشاه و برنامههای اصلاحی او با توجه به اینکه با اتکاء به نیروهای نظامی و از جمله نظمیه پیگیری میشد و با فرهنگ عمومی و اعتقادی مردم همخوانی نداشت، در جامعه بازتاب منفی پیدا کرده با مقاومتهای مردمی روبرو شد. با فروپاشی و سقوط سلطنت رضاشاه جدا از برخی اقدامات مفید و ارزنده بسیاری دیگر از سیاستهای نوگرایانه محکوم به زوال گردید و به بوته فراموشی سپرده شد.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش که به شيوه تحليلي - تاريخي و با تکيه براسناد آرشيوي و منابع کتابخانه اي تنظيم يافته ، به دنبال پاسخگويي به اين پرسش است که نظميه چه نقشي در سياستهاي تجددگرايي دوره پهلوي اول داشت ؟يافته هاي پژوهش نشان ميدهد برخي از اقدامات تجددگرايانه رضاشاه و برنامه هاي اصلاحي او با توجه به اينکه با اتکاء به نيروهاي نظامي و از جمله نظميه پيگيري ميشد و با فرهنگ عمومي و اعتقادي مردم همخواني نداشت ، در جامعه بازتاب منفي پيدا کرده با مقاومت هاي مردمي روبرو شد.
در اين نوشتار به روش تحليلي و توصيفي سعي شده است با بهره گيري از اسناد و منابع موجود تا حد امکان اقدامات نوگرايانه رضاشاه و همراهان روشنفکرش و عملکرد نظميه درخصوص برنامه هاي اصلاحي و تاثير عملکرد نظميه در جامعه ايران آن روز مورد واکاوي قرارداده شود.
نامه زيرکه ازسوي اداره سياسي وزارت کشور به نظميه ارسال شده است نشان دهنده برخورد خشن شهرباني با زنان در استان کرمانشاهان مي باشد:« وزارت دادگستري بر طبق گزارشهاي متعدد دادستان استان پنجم بجناب آقاي نخست وزير اطلاع داده اند که مأمورين شهرباني کرمانشاهان براي جلوگيري از استعمال روسري و چادر نماز و غيره رويه نامساعدي بکار برده و بدون توجه به وضعيت محل و اقتضاي موقع چادرها را در معابر ازسر بانوان برمي دارد بطوريکه اين جريان موجب شکايت بسياري گرديده و در صورتيکه رفتار مأمورين تعديل نشود بيم بروز حوادث نامطلوبي ميرود.