چکیده:
«جرمشناسان»، درباره عواملی که از پیش در تشکیل شخصیت بزهکار تاثیر دارد، پس از مطالعات و تحقیقات گسترده نهایتا به تاثیر دو دسته عوامل فردی یا درونزا و عوامل محیطی یا بیرون زا اعتقاد پیدا کردند. در عوامل فردی، عوامل وراثتی و روانی مورد مطالعه قرار میگیرد. این عوامل، با توجه به تحقیقات و بررسیهای صورت گرفته توسط جرمشناسان و دیگر دستاندرکاران علوم جنایی، به اثبات رسیده است که در ظهور پدیده مجرمانه نقش غیر قابل انکاری ایفاء خواهند کرد. جوامع انسانی، علاوه بر علم حقوق (جرم شناسی)، علل و دلایل ارتکاب جرم در جوامع مذهبی (مبتنی بر ادیان الهی مانند دین اسلام) را در موازات با آموزههای دینی پی گرفته است. یکی از مهمترین این عوامل، عوامل زیستی یا همان زیست شناسی جنایی بوده که شامل وراثت و ژنتیک انسان میگردد. این خصایص با توجه به تحقیقات صورت گرفته جرم شناسان و البته به عنایت به آموزههای دینی (آیات قرآن، احادیث و روایات)، همواره از جمله مهمترین دلایل بروز رفتار مجرمانه در بزهکاران میباشد. در روزگارانی که بشر اطلاعات چندانی از زیستشناسی، علم ژنتیک، توارث، چگونگی پیدایش جنین و انتقال خصوصیات والدین به نسل جدید را نداشت معارف وحیانی و ربوبی اسلام با لسان آیات و روایات و تعابیر بسیار ساده و روان، اذهان اندیشمندان را به سوی موضوعات مهمی در این باره رهنمون ساخت. مذهب که ریشه در فطرت انسان دارد با توجه به تمام تقسیمات عوامل زیستشناسی، رهنمودهایی ارائه داده است که اولا: جنبه پیشگیری دارد و ثانیا: اگر کسی به هر دلیل، از وقوع جرم جلوگیری نکرد باید به روشهای درمانی دین اسلام پناه ببرد.
خلاصه ماشینی:
واژگان کلیدی: آموزه های دینی، زیست شناسی جنایی (وراثت و ژنتیک)، جرم شناسی، عوامل زیستی، بزهکاری مقدمه دنياي كنوني به سمت همگرايي علوم و دانشها و بهرهگیری از روشهای نـوين كشـف نتيجه مورد نظر حركت میکند و اين همگرايـي علـوم در علـوم انسـاني بيشـتر بـه شـكل مطالعات ميان رشتهای بروز و ظهور پيدا كرده است.
در حقیقت، در دین اسلام و آموزههای دینی، در کنار تأثیر عوامل روانی و اجتماعی، در بسیاری از روایات، بر نقش عوامل زیستی و قابلیت اثرگذاری آنها، تأکید فراوان شده است که به عنوان مثال میتوان به نمونههای ذیل اشاره نمود: - رسول اکرم (ص) در کلامی موجز دیدگاه کلی اسلام را پیرامون وراثت را چنین بیان میکند: «بنگر که (نطفه) فرزندت را در چه جایی قرار میدهی، چرا که عِرق (ژن) بسیار انتقالدهنده است».
به بیان دیگر، هدف غایی بحث مزبور پاسخ به این سؤالها است که آیا در ادبیات جرمشناسی، تأثیر عوامل زیستی در قلمرو جبر جنایی تفسیر شده است و یا اینکه تنها به عنوان زمینههای وقوع رفتارهای مجرمانه قلمداد میشود؟ و یا این که آیا وجود ویژگیهای زیستی، منجر به شکلگیری شخصیت مجرمانه و در معنای آرمانی، تیپ جنایی خواهد شد و یا اینکه صرفاً باعث تنزل آستانه بزهکاری میگردد؟ و در نهایت امر، نگاه آموزههای دینی به تأثیر عوامل زیستی چگونه است؟ بند اول: زیست شناسی جنایی سنتی در تقسیمبندی چهارگانه علوم جنایی، علمِ تحلیل – تفسیری جرمشناسی به عنوان یکی از شاخههای علوم جناییِ تجربی به صورت زیر قابل ترسیم است: (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) مرجع اصلی این تقسیمبندی و ترسیمِ گونههای جرمشناسی نوین به شکل مرقوم، کتاب ذیل میباشد: لازرژ، کریستین، (1382)، درآمدی به سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ اول، تهران، نشر میزان، ص 36.