چکیده:
خودتنظیمی از نظریههای تربیتی در حوزۀ روانشناسی است که در آن فرد از طریق کنترل آگاهانه بر رفتار خود، اعمال و واکنشهای خود را در شرایط مختلف تنظیم و مدیریت میکند. آلبرت بندورا نخستین کسی است که این نظریه را بازگو کرد. از نظر این روانشناس برجستۀ کانادایی عوامل درونی و محیط بیرونی از عوامل موثر در خودتنظیمی افراد است و یادگیرنده برای مدیریّت، تنظیم و تغییر رفتارهای خود شیوههای گوناگونی را به کار میگیرد تا خودگردان و مستقل شود و اعتماد به نفس بالا کسب کند. از آنجایی که خودگردانی و خودتنظیمی از اهداف مهم در زمینۀ تعلیم و تربیت به شمار میآید، و این که به موضوع تعلیم و تربیت در شاهنامه که شاهکار ادبی و حماسی جهان است به صورت گذرا نگریسته شده، این جستار به بررسی نظریۀ تربیتی خودتنظیمی و خودگردانی در شاهنامه اختصاص یافته است. روش این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و برمبنای مطالعات کتابخانهای است و نتیجه بررسی گویای این است که عوامل درونی و محیط بیرونی در خودگردانی شخصیتهای شاهنامه تاثیرگذار بوده و در تربیت شخصیتهای خودتنظیم و خودگردان شاهنامه همۀ روشهای مورد توجه بندورا یعنی تقویت (تشویق)، تنبیه، کنترل شرایط محرّک و پرورش پاسخهای ناهمساز دیده شده است.
Self-regulating psychological theories of education in that person through conscious control of his behavior,
Detects and manages your actions and reactions in different situations. Albert Bandura is the first to tell the
theory. This is a Canadian leading psychologist internal factors and external environment are factors that
influence the self-regulation of individuals and learner to manage, adjust and change their behaviors Uses a
variety of practices to become autonomous and independent. And self-esteem. Since self-regulation and selfregulation
One of the most important goals in education is education, and that is the issue of education in
Shahnameh Which is the literary and epic masterpiece of the world Viewed Transiently This quest. The study of
self-governing educational theory and self-regulation in Shahnameh is devoted. The method of this research is
descriptive-analytic and based on library studies and the result of the survey is that it is Internal factors and
external environment have influenced the self-regulation of Shahnameh characters and in the training of selfregulating
and self-governing personalities of Shahnameh All the methods of interest to Bandura That is,
reinforcement (encouragement), punishment, control of triggering conditions and the development of
incompatible responses.
خلاصه ماشینی:
از نظر این روانشناس برجستۀ کانادایی عوامل درونی و محیط بیرونی از عوامل مؤثر در خودتنظیمی افراد است و یادگیرنده برای مدیریّت، تنظیم و تغییر رفتارهای خود شیوههای گوناگونی را به کار میگیرد تا خودگردان و مستقل شود و اعتماد به نفس بالا کسب کند.
روش این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و برمبنای مطالعات کتابخانهای است و نتیجه بررسی گویای این است که عوامل درونی و محیط بیرونی در خودگردانی شخصیتهای شاهنامه تأثیرگذار بوده و در تربیت شخصیتهای خودتنظیم و خودگردان شاهنامه همۀ روشهای مورد توجه بندورا یعنی تقویت (تشویق)، تنبیه، کنترل شرایط محرّک و پرورش پاسخهای ناهمساز دیده شده است.
2-پیشینۀ تحقیق تاکنون در زمینۀ خودگردانی در ادبیّات فارسی پژوهشی صورت نگرفته است؛ امّا در روانشناسی تحقیقات بسیاری در این مورد انجام شده است؛ از جمله: مقالۀ طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی و همکاران (1390) با عنوان «نظریۀ یادگیری شناختی-اجتماعی بندورا و دلالتهای تربیتی آن»، در اولین همایش ملی یافتههای علوم شناختی در تعلیم و تربيت؛ مقالۀ محبوبه فولادچنگ و مرتضی لطيفيان (1381) با عنوان «بررسي تأثير خودگرداني والدين در خودگرداني تحصيلي دانشآموزان و پيشرفت درسي آنان» در مجلّۀ روانشناسي و علوم تربيتي؛ مقالۀ پروین کدیور پروین (1382) با عنوان «نقش باورهاي خودكارآمدي، خودگرداني و هوش در پيشرفت درسي دانشآموزان دبيرستاني» در مجلّۀ علوم تربيتي و روانشناسي؛ «اثر آموزش خودگرداني در يادگيري (راهبردهاي گزارشنويسي و تهيّۀ نمودار) درس رياضي دانش آموزان دختر سال اوّل دبيرستان»، نوشتۀ - سعیده حمیدی (1384) در نشریّۀ دانشور رفتار.