چکیده:
تغییرات فزایندهای که در مطلوبیتهای اجتماعی و فرهنگی رخ داده است، به تغییر نقش زنان در جامعه منجر شده و آنان را جهت کسب استقلال در ابعاد مختلف رهنمون ساخته است. از اینرو آنان اشتغال را فرصتی برای کسب مواهبی میدانند که شاید در خانه دسترسی به آن چندان مقدور نیست. این پژوهش با روش نظریه زمینهای انجام شده است و با استفاده از بیستوپنج مصاحبه نیمهساختاریافته با زنان جوان متأهل شاغل و خانهدار شهر مشهد قصد دارد دریابد زنان اشتغال را چگونه ادراک میکنند. براساس نتایج حاصل از پژوهش، محققان دریافتند اشتغال بخشی از هویت زنان را در محیطی ورای خانواده رقم میزند و در ارتقا و بهبود تواناییهای آنان در ابعاد گوناگون سهم ویژهای دارد. این واقعیت در قالب مقوله «اشتغال: پدیدهای هویتبخش و توانافزا» بهعنوان پدیده مرکزی صورتبندی شد. همچنین غالب زنان تمایل بسیاری برای اشتغال خارج از خانه داشته و دلایل گوناگونی را برای آن برمیشمارند، اما با موانعی نیز مواجهاند. همچنین اشتغال با آنکه برخی فرصتها را از زنان سلب کرده است، اما دستاوردهای مثبت آن، که موجب نگهداشت آنان در موقعیت شغلی شده بیشتر بوده است. با این حال اتخاذ دو راهبرد اشتغال و خانهداری بنا به عوامل و شرایط مختلفی بوده است.
Recent increasing changes in socio-cultural desire abilities in Iran have modified women's roles in the society and have led them to seek for independency in different aspects. They consider employment as a chance for attaining advantages that are not accessible at home. This research aims to understand how married women in Mashhad city perceive employment. To do this, 25 semi-structured in-depth interviews were conducted with both employed and house worker married women. The interview scripts were all analyzed using grounded theory method. The findings showed that employment is part of women identity out of the family environment and is significant in promoting their capabilities. This phenomenon is called "employment as an identifiable and empowerment" and it is the central idea in our grounded theory. Most participants were interested to work out of house and they have different reasons for this. But at the same time they face many problems. However being employed take some advantages of women but its positive outcome for them makes them stay at work.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با روش نظريه زمينه اي انجام شده است و با استفاده از بيست وپنج مصاحبه نيمه ساختاريافته با زنان جوان متأهل شاغل و خانه دار شهر مشهد قصد دارد دريابد زنان اشتغال را چگونه ادراک ميکنند.
پيش از دوران معاصر تقسيم کار شفافي، وظايف زنان و مردان را از يکديگر متمايز کرده بود و متناسب با باورداشت هاي فرهنگي متداول در جامعه سنتي وظيفه مردان تأمين معاش خانواده و حضور در قلمرو عمومي بوده است و زنان نيز امور منزل و فرزندپروري را عهده دار بوده اند و تمام اين فعاليت ها در خدمت بقاي خانواده بوده است (آبوت و والاس ، ١٣٩٣: ١٧٤).
1- McGinn & Oh تحقيقات ديگري در اين زمينه اشاره به تغيير نگرش افراد به نقش هاي سنتي کرده و مطرح ميکنند، مقارن با تحول در زندگي شهري و ورود زنان به اجتماع تحولاتي در نقش هاي سنتي و ساختار قدرت در خانواده شکل گرفت که مطابق با آن زنان به نقش هاي سنتي از پيش موجود خود بسنده نکرده و مترصد رشد و ترقي هستند و عوامل زمينه ساز اين تغيير شامل سن ازدواج ، تحصيلات و اشتغال است (اميني، حسينيان و اميني، ١٣٩٢؛ مرداني و موحد، ١٣٩٥).
به همين ترتيب برخي زنان فارغ از ساير عوامل کسالت ناشي از خانه داري را عاملي براي تمايل به اشتغال عنوان کرده اند که از اين طريق امکان حضور در محيط هاي اجتماعي و کسب درآمد برايشان فراهم ميگردد.