چکیده:
اقدام پژوهی(معلم پژوهنده) ازجمله دستاوردهای نوپایی است که مورد توجه و حمایت قرار گرفته است و
افزایش شرکت و استقبال معلمان از طرح ها و برنامههای معلم پژوهنده گواه این مدعاست. اقدام پژوهی،
فعالیتی علمی است که در آن فرد حین کار و انجام فعالیت تلاش میکند تا وضعیت نامطلوب را به
وضعیتی نسبتا مطلوب تغییر دهد و هدف کار بهسازی امور و اثربخشی آن است. اقدام پژوهی با نامهای
دیگر مانند: پژوهش عمل نگر مشارکتی، پژوهش مشارکتی، پژوهش عملیاتی، معلم پژوهنده و پژوهش در
عمل شناخته میشود.
همانگونه که میدانیم هر عملی که در تعلیم و تربیت انجام میشود، بر فلسفه ای مبتنی است و از اصول آن
استنتاج میشود. اقدام پژوهی، رویکردی در پژوهشهای کیفی است که به معلّمان و کارگزاران آموزشی
کمک میکند تا به گونه ای پژوهش را با موقعیت تربیتی تلفیق کنند تا بتوانند نقش مستقیم و فوری در
موقعیت تربیتی و بهبود فرایند آموزش ایفا کنند و آموزش و پرورش را به نقطة مطلوب مورد نظر برسانند.
هدف از این تحقیق، مطالعة اقدام پژوهی و تجارب معلمان در اصلاح رویکرهاست. با استفاده از روش
اسنادی- تحلیلی است. لذا با توجه به ویژگیها و اهداف و نتایج متعدد اقدام پژوهی (معلم پژوهنده) سه
ویژگی و هدف مشترک توصیف و انتقاد از وضع موجود، تاکید بر عمل و تلفیق آن با نظر، و تغییر در
جهت مطلوب در نظر گرفته شده و با توجه به آنها، ریشه و پایگاه اقدام پژوهی (معلم پژوهنده) در اصلاح
رویکردها استدلال و تطبیق داده شده است.
خلاصه ماشینی:
در دست يابي به فرضيه يا راه حل احتمالي براي مسئله ادراک شده ، معلم ممکن است علاوه بر منابع و ظرفيت هاي دروني خود، به نتايج و يافته هاي پژوهشي نيز نظر افکنده و قابليت کاربرد آنها را در موقعيت و شرايط خاص کلاس خود آزمون نمايد.
پس با يک جمع بندي مي توان گفت که : ــ مراحل اقدام پژوهي به حل مسئلۀ ديويي بسيار شباهت دارد؛ ــ مشارکت جويي و تعامل با ديگران در اقدام پژوهي به دموکراسي مورد نظر ديويي کمک ميکند؛ ــ دانش شخصي حاصل از اقدام پژوهي، شبيه تجربۀ برخاسته از عمل است که در پراگماتيسم بر آن تأکيد ميشود؛ ــ رشد حرفه اي در جريان اقدام پژوهي مانند تکثر تجربيات مفيد و مفهوم رشد پراگماتيسم است ؛ ــ ايجاد سازگاري بين نظريه و عمل در اقدام پژوهي از اصول پراگماتيسم است ؛ ــ تغيير سنجيدة محيط توسط پژوهشگران در پراگماتيسم ، مشابه هدف اقدام پژوهي يعني «تغيير» مي باشد؛ ــ کمک به رفع مشکلات موجود و مشکلات ديگران در اقدام پژوهي با عقيدة ديويي، مبني بر اينکه فلسفه و فيلسوفان بايد به حل مسائل انسان ها بپردازند، همخواني دارد.
) برخي از اين مسائل از طريق مشورت با همکاران و تذکر با خود دانش اموز برطرف ميشود و نمي توان انها را جزء موقعيت مسأله دار براي اقدام پژوهي به شمار آورد.
با توجه به اينکه توضيحات مبحث فرضيه مربوط به کل روش هاي تحقيق و پژوهش مي باشد ممکن است برخي مثال ها با اقدام پژوهي مرتبط نباشد.