چکیده:
قدرت نرم اصطلاحی نوپدید در ادبیات سیاسی دنیاست.در علوم سیاسی تعاریف مختلفی که عمدتاً توسط دانشمندان غربی بوده، از آن صورت گرفته است. در فضای علمی داخل کشور ج.ا.ا نیز این تعاریف بر فضای علمی سایه انداخته است. آنچه در این بین ضروری مینماید باز تعریف ماهیت این قدرت از دیدگاه قرآن کریم به عنوان متنی که بیانگر کلام خداوند می باشد است. این مقاله با رویکرد کیفی تحلیلی – توصیفی متنی وبا روش تفسیر اجتهادی قرآن به قرآن به این سؤال که دیدگاه قرآن در مورد ماهیت قدرت نرم مطلوب از نظر اسلام چیست؛ پرداخته است. در نتیجۀ این تحقیق بدست آمد که بر خلاف تعاریف غربی، ماهیت قدرت نرم از دیدگاه قرآن نه تنها شامل تأثیرگذاری از طریق جاذبه بر جامعه هدف است بلکه شامل قدرت بازدارندگی هم شده و زمینههای تطمیع نرم و تهدید نرم را نیز دربر میگیرد. از طرف دیگر قدرت نرم رابطهای دوسویه میان مردم و جوامع با همدیگر نیست بلکه رابطهای سه سویه است که در جانب اصلی آن خداوند به عنوان تنها قدرت مطلق عالم قرار دارد. همچنین منابع أخذ شده در ماهیت قدرت نرم الهی در قرآن منحصراً در حیطه اوامر الهی بوده و تخطی از آن خروج قدرت نرم را از جنبۀ الهی بودن به شیطانی بودن، باعث میگردد و این نکته همان فارق اساسی در مطلوبیت قدرت نرم محسوب میگردد. نکته آخر اینکه مؤلفههای قدرت نرم که در ماهیت آن أخذ می-شوند اعم از مادی و معنوی است، بر خلاف تعریف غربی که توجه خاص به عوامل مادی دارد.
Soft power is an emerging term in the world’s political literature. In political science, various definitions have been given to it, mainly by the Western scholars. In the scientific atmosphere of the Islamic Republic of Iran, these definitions have also overshadowed the scientific atmosphere. What is necessary in the meantime is to redefine the nature of this power from the perspective of the noble Qur’an as a text that expresses the word of God. With a qualitative analytical-descriptive textual approach and with the ijtihadi method of interpretation of the noble Qur’an, this article has answered the question regarding the view of the noble Qur’an on the nature of the desired soft power from the Islamic point of view. In conclusion, this research found that, contrary to the Western definitions, the nature of soft power, from the noble Qur’an’s point of view, not only includes influencing the target community through attraction, but also includes the deterrent power, as well as areas of soft bait and soft threat. Soft power, on the other hand, is not a two-way relationship between people and societies, but a three-way relationship in which God on its main side, is the sole absolute power of the universe. Also, the sources taken from the nature of the divine soft power in the noble Qur’an are exclusively in the realm of divine commands, and violating it causes the departure of the soft power from the aspect of being divine to being evil, and this is the fundamental difference in the desirability of the soft power. The last point is that the components of the soft power that are taken in its nature are both material and spiritual, contrary to the Western definition which pays special attention to the material factors.
خلاصه ماشینی:
در نتيجۀ اين پژوهش به دست آمد که برخلاف تعريف هاي غربي ، ماهيت قدرت نرم از ديدگاه قرآن نه تنها شامل تأثيرگذاري از طريق جاذبه بر جامعه هدف است ، بلکه شامل قدرت بازدارندگي هم شده و زمينه هاي تطميع نرم و تهديد نرم را نيز دربر مي گيرد.
وي در جاي ديگر بيان مي دارد: "از بين سه راه تأثير بر رفتار ديگران ، اجبار، ايجاد انگيزه و جذب کردن ، من واژٔە قدرت نرم را براي سومي استفاده مي کنم (ناي، ١۳۸۷: ۲۹) برخي ، قدرت نرم را ناظر بر شرايط و روابطي مي دانند که يک بازيگر يا کشـور ازطريـق ايجاد خودآگاهي کاذب در بازيگر يا کشـور ديگـر بـه گونـه اي ارجحيـت هـا، خواسـته هـا، انتظارات و منافع او را شکل دهد که وي همان چيزي را بخواهد، ترجيح دهد و انتخاب کند که مطلوب بازيگر و کشور اول باشد (دهقاني فيروزآبادي، ١۳۹۰: ۸) بسياري پژوهشـگران اين تعريف از قدرت نرم را پذيرفته اند (کرباسي عامل ، ١۳۹١: ١٥).
مثلا اگر آزادي هاي جنسي در جوامع غربي به عنوان قدرت نرم آن ها براي جذب انسان ها به فرهنگ آن ها مطرح باشد، در تفکر قرآني اين منبع قدرت نرم نخواهد بود؛ زيرا هرچند ممکن است تا اندازه اي باعث گرايش جامعۀ هدف و تغيير در آن ها شود، چـون مطابق خواست خداوند نيست موفقيت دائـم نخواهـد داشـت و سـرانجام باعـث شکسـت خواهد شد.
باتوجه به مطالب بيان شده ، حتي اگر پذيرفته شود کـه در چيسـتي قـدرت نـرم مطلـوب ، تأثيرگذاري بر انديشه و رفتار ديگران وجود دارد، منابع قدرت نرم مطلوب ، فقـط بـا عبـارت «جذاب نزد انسان ها» تعريف نمي گردد.