چکیده:
معنا نقش مهمی را در تمام سطوح تحلیل زبانی و همچنین در مسائل علمی زبانشناسی بر عهده دارد. میتوان گفت واژه به خودی خود و بیرون از بافت درونی متن، گویای معنای دقیقی نیست و برای اینکه معنای دستوری و معنایی آن دریافت شود، باید درون جمله و در ارتباط با نشانههای دیگرِ زبانی که از روابط همنشینی در بافت جمله شکل میگیرد، قرار گیرد تا بار معنایی آن آشکار گردد.
قرآن کریم، این کلام گُهر بار الهی، نیز مشتمل بر واژگانی است که این واژهها به نوبهی خود دربرگیرندهی معانی متعددی با توجّه به ساختار معنایی و نحوی و بافت موضوعی آیات میباشند. از جمله این واژگان؛ واژهی « حقّ» میباشد که در برخی آیات قرآن کریم، بار معنایی متعددی را با توجه به موضوع مورد بحث در آیات در بردارد؛ بنابراین، این نوشتار، با توجّه به ساختار معنایی و بافت موقعیتی و موضوعی آیات، به بررسی معانی آن پرداخته و وجوه معنایی آن را از دیدگاه معناشناسی مورد تحلیل قرار داده است. نتیجهی بررسی و تحلیل معناشناسی در این نوشتار نشان داد که سیر معنایی واژهی «حقّ»، معانی متعددی چون: الله، دین اسلام، قرآن، مال و دارایی، بهره، سزاوارتر، دادگری، وجوب، توحید، مفهومی مقابل باطل میباشد. در ادامه نیز با توجه به تحلیل آماری-درصدی که انجام شد، واژهی حق به معنای " راستی و درستی " بیشترین بسامد را نسبت به دیگر معانی این واژه، در قرآن کریم در بر گرفته است.
Meaning plays a very important role at all levels of linguistic analysis and in linguistics. We can say that the word itself and out of the chain of speech doesn’t show the true meaning. It should be in relation with other signs within the language that its meaning be relived.
Quran, the precious word of Allah, contains words that take a variety of meanings in the syntactic and topical contexts in which they appear. The word haq has gained many senses in the contexts in which it has been used in the Quran. This paper seeks to explore the various meanings and senses of the word in the context of use from a semantic point of view. The results show that haq is synonymous with Allah, Islam, Quran, property, etc. Furthermore the statistical analysis that was done showed that the word right means integrity in more frequency than other meanings.