چکیده:
عدم توازن توزیع امکانات و زیرساختها در روستاهای گردشگرپذیر، ناتوانی جذب و بیتوجهی گردشگران را به این نواحی به دنبال خواهد داشت. بیتوجهی به امکانات و زیرساختها در روستاهای گردشگرپذیر علاوه بر تمام زیانهای آن، ناپایداری اقتصادی این نواحی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین برای رسیدن به توسعه اقتصادی از طریق گردشگری لزوم توجه به شاخصهای توسعه و نواحی روستایی کمتر برخوردار ضروری است. از این رو، پژوهش حاضر باهدف تحلیل نظام توزیع شاخصهای توسعهیافتگی در روستاهای گردشگرپذیر ناحیه رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، کیفی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را روستاهای گردشگرپذیر (30 روستا) شهرستان رضوانشهر تشکیل میدهد. در این مطالعه توسعهیافتگی روستاهای گردشگرپذیر با 7 شاخص کلی با بهرهگیری از تکنیک تاپسیس و تحلیل خوشهای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخصها از ماتریس روش تاپسیس استفاده گردید. جهت تحلیل دادهها از Excel و Spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، درجه توسعهیافتگی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای پونل (0. 8314) برخوردارترین و روستای زندانه (0. 0952) کمتربرخوردارترین روستای مورد مطالعه به لحاظ شاخصهای توسعهای محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشهای نشان داد که 5 روستا (16 درصد) در وضعیت برخوردار، 15 روستا (50 درصد) در وضعیت نیمه برخوردار و 10 روستا (34 درصد) در وضعیت برخوداری کم از لحاظ شاخصهای توسعه قرار دارند. بنابراین، لازم است در سیاستگذاریهای توسعهای به قوانین مهندسی جغرافیایی فضا توجه لازم مبذول گردد.
The imbalance in the distribution of facilities and infrastructure in tourist villages will result in the inability to attract and disregard tourists in these areas. Ignoring facilities and infrastructure in tourist villages in addition to all its disadvantages will lead to economic instability in these areas. Therefore, in order to achieve economic development through tourism, it is necessary to pay attention to development indicators and less rural areas. Therefore, the present study was designed with the aim of analyzing the distribution system of development indicators in the tourist villages of Rezvanshahr. This research is applied in terms of purpose and qualitative in terms of method. The statistical population of the present study consisted of Tourist villages (30 villages) in Razvanshahr area. In this study, the development of tourist villages with 7 general indices was analyzed using TOPSIS technique and cluster analysis. Topsis method matrix was used to weight the indices. Excel and Spss were used for data analysis. The results showed that, first, the degree of development in the studied villages was different, so that Pounel (0.8314) was the most favored and Zandana (0.0952) the least favored in terms of developmental indicators. Also the results of cluster analysis showed that 5 villages (16%) were in favorable condition, 15 villages (50%) were in semi status and 10 villages (34%) were in low status in terms of development indices. Therefore, Development Policies need to pay Attention to the Laws of Space Engineering.
خلاصه ماشینی:
توسعه پايدار، در گرو رعايت قوانين مهندسي جغرافيايي فضا مورد: روستاهاي گردشگرپذير ناحيه رضوانشهر فرهاد جوان - دکتري جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشکده علوم جغرافيايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران حسن افراخته ـ استاد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشکده علوم جغرافيايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران وحيد رياحي ـ دانشيار جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشکده علوم جغرافيايي، دانشگاه خوارزمي، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ٩٨/٠٨/٠٥ تاريخ پذيرش : ٩٨/١١/١٢ چکيده بي توازني توزيع امکانات و زيرساخت ها در روستاهاي گردشگرپذير، ناتواني جذب و بيتوجهي گردشگران را به اين نواحي به دنبال خواهد داشت .
مولائيهشجين و همکاران (١٣٩٧) در مقاله اي با عنوان تحليلي بر توسعه يافتگي مناطق شهري رشت با استفاده از تکنيک تاپسيس و آنتروپي شانون به اين نتايج رسيدند که امکانات و خدمات بيشتر در مرکز شهر تمرکز يافته اند.
عليياري و شريف زاده (١٣٩٦) در پژوهشي که با عنوان سنجش نابرابري خدمات در روستاهاي هدف گردشگري شهرستان فيروزآباد انجام داده اند، به اين نتايج رسيدند که روستاي موشکان و روستاي روزبدان به ترتيب داراي بيشترين و کمترين ميزان برخورداري از شاخص هاي توسعه هستند.
بدين معنا که در روند توسعه يافتگي در سطح روستاهاي اين ناحيه ، مؤلفه هايي مانند ميزان جمعيت ، تعداد مراکز روستايي، فاصله از مرکز شهرستان يا نزديکي به ساحل ، دسترسي به راه اصلي و کوهستاني بودن اثربخش بوده است ؛ دوم ، آن که عدالت فضايي در سطح روستاهاي گردشگرپذير ناحيه رضوانشهر برقرار نشده و تفاوت هاي چشم گيري در سطح و ارائه خدمات و زيرساخت هاي مکمل گردشگري در نواحي روستايي ناحيه مورد مطالعه ديده ميشود.