چکیده:
تفاوت نگرش و رویکرد اسلام به مفهوم پیشرفت و توسعه، در مقایسه با مفهوم آن در جهان غرب کاملاً مشخص و واضح است و لزوم توجه به فرهنگ و اقتضائات محیطی جوامع اسلامی در تدوین و طراحی الگوی اسلامی امری اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش، ارائهی الگوی توسعه و پیشرفت پایدار کسبوکار با رویکرد اسلامی و استخراج ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای آن بود. برای این منظور دادههای مورد نیاز از طریق تحلیل محتوای کیفی متون اسلامی به روش استقرایی جمعآوری گردید. براساس نتایج به دست آمده از پژوهش و ضمن توجه به اعتبار نتایج حاصله (باورپذیری، انتقالپذیری، وابستگی و تاییدپذیری)، الگوی اسلامی کسبوکار پایدار در برگیرندهی هفت بعد: 1) اقتصادی، 2) زیست محیطی، 3) اجتماعی، 4) کار و تولید، 5) مدیریت و رهبری، 6) سرمایه انسانی و 7) پیشرفت و تعالی است که در قالب 36 مؤلفه و 132 شاخص اندازهگیری، در پرتو دو اصل اساسی و بنیادین اسلامی (عدالت و اخلاق)، امکان دستیابی به اهداف توسعهی پایدار اسلامی را بیش از پیش فراهم خواهد آورد.
The differences between attitudes and approaches of Islam to progress and developmentwith those of the Wes tern world are quite clear. Hence, it is inevitable to pay attentionto the cultural and environmental requirements of Islamic societies in designing anddeveloping an Islamic model of progress. The main purpose of this s tudy is to presenta model for sus tainable business development and progress based on Islamic approachand find out its dimensions, components and indicators. For this purpose, the requireddata were collected through qualitative content analysis of Islamic texts through inductivemethod. Based on the results, and considering the validity of the results (Credibility,Transferability, dependability, and Conformability), the Islamic Model of Sus tainableBusiness contains seven dimensions: 1) Economic, 2) Environmental, 3) Social, 4) Laborand Production, 5) Management and Leadership, 6) Human Capital, and 7) Progress andExcellence. This model, in the form of 36 components and 132 indexes, in the light oftwo fundamental Islamic principles (jus tice and ethics), will prepare the grounds for theachievement of Islamic sus tainable development goals.
خلاصه ماشینی:
براساس نتايج به دست آمده از پژوهش و ضمن توجه به اعتبار نتايج حاصله (باورپذيري ، انتقال پذيري ، وابســتگي و تاييدپذيري )، الگوي اسلامي کسب وکار پايدار در برگيرنده ي هفت بعد: ١) اقتصادي ، ٢) زيســت محيطــي ، ٣) اجتماعي ، ٤) کار و توليد، ٥) مديريت و رهبري ، ٦) ســرمايه انســاني و ٧) پيشرفت و تعالي است که در قالب ٣٦ مؤلفه و ١٣٢ شاخص اندازه گيري، در پرتو دو اصل اساسي و بنيادين اسلامي (عدالت و اخلاق )، امکان دستيابي به اهداف توسعه ي پايدار اسلامي را بيش از پيش فراهم خواهد آورد.
گذشــته از سهولت فهم و کاربردي بودن نظريه ، خاســتگاه بين المللي و رســميت يافتن آن در سازمان ملل متحد و 201 (به تصویر صفحه مراجعه شود) بطور خلاصه و به شرح زير قابل ارائه است : ● ابهام کلي ناشــي از مصلحت شناسي سياســي که موجب از هم گسيختگي مفهومي و حاکميت ديدگاه هاي گروهي و منفعت گرايانه گرديده است (له له ١، ١٩٩١) ● تأکيد بر نيازهاي نامفهوم نسل آتي به جاي حقوق انساني (ردکليفت ٢، ٢٠٠٥) ● خاســتگاه محدود از جمله شماري از کشــورهاي صنعتي به عنوان محرک نظريه و تداوم پروژه غربي سازي و الگوسازي اين کشورها در زمينه توليد و مصرف (جهانيان ، (1397 ● تســري غيرعادلانــه به کشــورهاي غيرصنعتــي و فراهم آوردن موجبــات افزايش عقب ماندگي در فرايند صنعتي شدن (مي آر٣، ٢٠١٢) ● ويژگي تک ساحتي توسعه ي پايدار و تمرکز بر وضعيت زيست محيطي و عدم تناسب کافي با نياز کشورهاي غيرصنعتي به پيشرفت کلي در ابعاد مختلف اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي و غيره و همچنين اثربخشي محدود توسعه ي پايدار به علت رويکرد حداقلي آن و عــدم پيش بيني نحوه جبران تخريب تاريخي محيط زيســت در مقياس جهاني (واعظ زاده ، ١٣٩٣) ب ( پيشرفت پايدار اسلمي هرگاه توســعه را در چارچوب تعريف هاي متــداول و رايج ارزيابي کنيم ، درمي يابيم که هدف اســلام از توســعه و پيشرفت با هدف توســعه در نگرش مادي متفاوت است .