چکیده:
توزیع جبران خسارت در وضعیتهای مسئولیت مشترک، همواره از چالشهای اصلی مسئولیت در رسیدگیهای قضایی بینالمللی بوده است. در تمام وضعیتهای مسئولیت مشترک، این سؤال مطرح میشود که کدام موجودیت مسئول است و مسئولیت چگونه باید بین چند عامل توزیع شود؟ پیشنویس مواد مسئولیت دولتها و سازمانهای بینالمللی، صرفاً راهنمایی محدودی در خصوص توزیع جبران خسارت ارائه میدهد و رویهقضایی بینالمللی نیز به تسهیم جبران خسارت میان عاملان مشترک اشاراتی مختصر داشته است. این مقاله در صدد است در پرتو رویهقضایی بینالمللی، مهمترین شیوههای توزیع جبران خسارت را در وضعیتهای مسئولیت مشترک، بررسی و جایگاه آن را در حوزه حقوق مسئولیت بینالمللی و در روابط میان دولتها تبیین کند. به نظر میرسد توزیع جبران خسارت میان عاملان مشترک، با درنظرگرفتن اصل «مسئولیت مستقل»، جداگانه و با ملاحظه میزان تأثیر هریک از عاملان در ایجاد زیان و صدمه صورت میپذیرد. رابطه سببیت، یکی از ابزارهای اصلی توزیع مسئولیت جبران خسارت محسوب میشود و تحلیل رابطه میان اسباب مختلف در وضعیتهای مختلف مسئولیت مشترک میتواند در توزیع جبران خسارت نقش مؤثری داشته باشد.
Distribution of reparation in situations of shared responsibility has always been one of the main challenges of responsibility in international judicial proceedings. In all cases of shared responsibility, the question arises as to which entity is responsible and how responsibility should be distributed among several factors. The Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts (2001) and the Draft Articles on Responsibility of International Organizations (2011) provide only limited guidance on the distribution of reparation. Likewise, the international jurisprudence has made brief references to the sharing of reparation among joint agents. Distribution of reparation to joint agents is done separately, taking into account the extent of the responsibility of each of the agents for causing harm and damage. Although, as defined by the International Law Commission, causality has no place among the constituent elements of an international wrongfulness, it is one of the main means of distributing compensation. Moreover, the analysis of the relationship between different instruments in different situations of shared responsibility can be found to have an effective role in the distribution of reparation.
خلاصه ماشینی:
حال در شرايطي که چند دولت در خصوص نتيجه زيان بار واحد، مسئول تلقي ميشوند، کدام يک از دولت ها (يا سازمان هاي بين المللي ) مسئول بايد جبران خسارت کند؟ براي مثال اگر چند دولت موافقت کنند که با هدف جلوگيري از تغييرات آب وهوايي، انتشار گاز دياکسيد کربن را کاهش دهند اما همچنان به فعاليت هايي که منجر به انتشار اين گاز ميشود ادامه دهند، به طوري که منجر به تغييرات آب وهوايي شود و موجب جابه جايي افراد انساني و خسارت زيست محيطي شود، مسئوليت پرداخت غرامت ، چگونه بين دولت هاي مشارکت کننده توزيع ميشود؟٦ يا اگر دولت ها يا سازمان هاي بين المللي نتوانند به «مسئوليت حمايت » از افراد انساني در برابر ستم گسترده عمل کنند، توزيع مسئوليت جبران خسارت ، بين عاملاني که نتوانسته اند به تعهدات خود عمل کنند چگونه است ؟٧ نگارندگان در اين مقاله به دنبال پاسخگويي به اين سؤال اند که اصول و معيارهاي حاکم بر توزيع مسئوليت ميان عاملان مسئوليت مشترک بين المللي چيست ؟ با توجه به توسعه نيافتگي نظام حاکم بر مسئوليت مشترک بين المللي ، هنوز هيچ معيار و ضابطه مشخصي بر نحوه توزيع مسئوليت ميان عاملان مسئوليت مشترک در رويه محاکم قضايي و داوري بين المللي تعيين و استوار نشده است .
The Center for International Sustainable Development Law (CISDL), the Principle of Common but Differentiated Responsibilities: Origins and Scope: A Report for the World Summit on Sustainable Development 2002, Available at: http//www.
سؤال مطرح است که آيا همه دولت هاي مؤسس اين نهاد، ملزم به تعهدات ثانويه هستند يا اينکه تنها برخي آن ها؟٤١ يکي از ابزارهاي اصلي در تعيين ميزان مسئوليت هريک از عاملان و توزيع جبران خسارت ، احراز رابطه سببيت ميان زيان وارده و فعل متخلفانه است .