چکیده:
یکی از مناقشات اصلی در بحثهای زبانگذر (cross-linguistic)، بحث قابلیتِ ترجمه از زبانی به زبان دیگر است. در این پژوهش به بررسیِ ترجمههای صورتگرفته از واژۀ «بیان» ازسوی مترجمان و مفسران قرآن پرداخته شده است. نگاهی به این ترجمهها و تفاسیر مؤید چندمعناییِ واژۀ «بیان» نزد این افراد است. هدف از انجامِ این تحقیق، تعیینِ معنای مرکزیِ واژۀ «بیان» در قرآن کریم است؛ زیرا اعتقادِ نگارندگان بر این است که دانستنِ معنای مرکزیِ این واژه ما را در تعیینِ ترجمهای دقیقتر از این واژه یاری خواهد کرد. بهمنظورِ پاسخگویی به پرسشِ پژوهش درزمینۀ معنای مرکزیِ واژۀ «بیان»، تمامی مواردِ کاربردِ واژۀ «بیان» در قرآن استخراج شد و سپس واژۀ مذکور بهعنوانِ نمونهای از واژههای چندمعنا، در چارچوبِ چندمعناییِ نظاممندِ معرفیشده توسط تایلر و ایوانز در چارچوب معنیشناسیِ شناختی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایجِ حاصل از تحلیل دادهها مؤید این واقعیت است که واژۀ «بیان» در قرآن بهعنوانِ اصطلاحی پوششی برای اشاره به هرگونه آشکارساختنِ مافیالضمیر بهکار رفته است. نگارندگان معتقدند اگرچه این آشکارساختن میتواند ازطریقِ زبان نیز صورت پذیرد، اما با توجه به این واقعیت که انسان از طرق دیگر نیز قادر به آشکارساختنِ مافیالضمیر است، برابردانستنِ «بیان» با زبان در ترجمۀ این واژه (آنگونه که در برخی از ترجمهها و تفاسیر شاهد هستیم) ترجمۀ دقیقی نیست و بهترین برابرنهاد برای این واژه همانا پردهبرداری از مافیالضمیر است.
One of the main controversies in cross-linguistic discussions is the ability to translate from one language to another. In this research, the translations of the word of Bayan in Quran by interpreters and translators have been investigated. A kind of polysemy is discoverable when we look at these translations. The purpose of this research is to determine the central meaning of the word of Bayan in Quran. Because the authors believe that knowing the central meaning of the word will help us to more accurately translate it to other languages. In order to answer the research question in the context of the central meaning of the term, all the instances of the word "Bayan" in Quran were extracted. As an example of polysemy the word of “baya:n” was analyzed in “principled polysemy approach” introduced by Tyler and Evans in the framework of cognitive semantics. The results of the research show that this word has been used as a cover term in Quran to refer to any kind of disclosure and revelation. The authors believe that although this disclosure can take place through language, but due to the fact that human beings are also able to reveal whatever is inside in other ways, to equal the word of Bayan with language is not an exact equivalent and the best translation is to consider it a kind of disclosure and revelation.
خلاصه ماشینی:
چندمعنایی واژۀ «بیان » در قرآن کریم : نگرش چندمعنایی نظام مند 1 سحر بهرامی خورشید دانشگاه تربیت مدرس 2 ارسلان گلفام دانشگاه تربیت مدرس 3 1 علی مالمیر دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس تاریخ دریافت : ١٣٩٧/١١/٢٢ تاریخ پذیرش : ١٣٩٨/٠٧/١٠ چکیده یکی از مناقشات اصلی در بحث های زبان گذر (cross-linguistic)، بحث قابلیت ترجمه از زبانی به زبان دیگر است .
به منظور پاسخگویی به پرسش پژوهش درزمینۀ معنای مرکزی واژۀ «بیان »، تمامی موارد کاربرد واژۀ «بیان » در قرآن استخراج شد و سپس واژۀ مذکور به عنوان نمونه ای از واژه های چندمعنا، در چارچوب چندمعنایی نظام مند معرفیشده توسط تایلر و ایوانز در چارچوب معنیشناسی شناختی مورد تحلیل قرار گرفت .
البته به عنوان کاندیدای دوم برای معنای سرنمون واژۀ «بیان »، با توجه به شبکۀ معنایی این واژه میتوان به معنی «قطع شدن » نیز اشاره کرد.
نگارندگان به منظور تبیین این نکته که معنای مرکزی و سرنمون واژۀ «بیان » در قرآن چیست و این که آیا برابردانستن «بیان » با زبان در ترجمۀ آیات قرآن ترجمه ای دقیق از واژۀ مزبور است داده های تحقیق را در چارچوب چندمعنایی نظام مند که ازسوی تایلر و ایوانز برای تحلیل چندمعنایی حروف اضافه معرفی شده است ، مورد بررسی و تحلیل قرار دادند.