چکیده:
ثبت الکترونیکی یا همان ثبت آنی، مفهومی نو به شمار می آید و برای ثبت اسناد و املاک و کلیه
معاملات اعم از: بیع، صلح، وکالت نامهها، اقرارنامه، اجارهنامه، رضایت نامه، تقدیم دادخواست برای محاکم
و تعیین نوبت رسیدگی به دعاوی جهت سرعت بخشیدن به امر ر سیدگی و جلوگیری از هرگونه سوء
استفاده از اسناد تنظیمی بوجود آمده است. در ثبت آنی حداقل دو طرف در آن واحد باید در دفتر ا سناد
رسمی حاضر باشند و در یک لحظه در کلیه مراکز و دوائر دولتی یا غیر معین ثبت صورت میپذیرد.
ثبت آنی همچنین نقش بسزایی در جلوگیری از تغییر خواسته اصحاب دعوا و در نتیجه حفظ کیان نظام
قضایی، جلوگیری از سوء استفاده احتمالی اشخاص از جعل هویت در هنگام نقل و انتقال دارای،
سردرگمی و دعاوی وراث پس از فوت اصحاب دعوی و همچنین اشخاص ثالث در برابر انتقال های
محتمل مورث و همچنین حفظ اسناد و املاک دارد.
از اثرات مفید و موثر ثبت الکترونیکی حفظ زیرساخت های ثبت اسناد و جلوگیری از دخل و تصرف در
دوائر دولتی نسبت به اسناد قدیمی می باشد.
خلاصه ماشینی:
(السان ، ١٣٨٥ :١) طي ده ها سال فعاليت دفاتر اسناد رسمي، اسناد تنظيمي بر روي اوراق بهادار به صورت دست نويس صادر ميشد که اين شيوه سنتي بدليل وجود ضعف هايي چون عدم شفافيت عملکرد دفاتر اسناد رسمي، وجود ميليون ها مکاتبه کاغذي و در نتيجه عدم امکان دقت در اين مکاتبات و مفاسد ناشي از آن ، در راستاي سياست هاي سازمان (از جمله شفاف سازي نقل و انتقالات و معاملات رسمي، ايجاد و تسهيل و تسريع در ارايه خدمات ثبتي به ذينفعان و کاهش مراجعات حضوري و ارتقاي سلامت اداري با توليد و استقرار سامانه ثبت الکترونيک اسناد) تغيير پيدا کرد.
به نظر ميرسد اجراي روند ثبت ملک در حوزه املاک ثبت شده از طريق سيستم جديد، علاوه بر دقت بيشتر، موجب افزايش سرعت در تنظيم اسناد، ازدياد قابليت فني و امنيتي لازم ، امکان استخراج به روز اطلاعات مالکيتي افراد و اشخاص حقيقي و حقوقي و همچنين پاسخ سريع استعلامات شد که تمام موارد مذکور از ويژگيهاي خاص اين سامانه جديد ميباشد.
اين فرآيند که از ٢٦ شهريور سال ١٣٩٢ شروع شده و بر اساس ثبت الکترونيکي اسناد محقق شد با وجود مزاياي فراوان سامانه ثبت آني به دليل فراهم نشدن زير ساخت هاي الکترونيکي مشکلاتي را نيز ايجاد کرده است .
تحقق الکترونيکي کردن «سامانه ثبت آني معاملات » که در برنامه پنجم توسعه پيش بيني شده است با الکترونيکي کردن تمامي مراحل تنظيم و ثبت نقل و انتقال اسناد رسمي، اين امکان را براي دفاتر اسناد رسمي فراهم ميکند تا در فرآيند آنلاين تنظيم معامله هاي اشخاص به پايگاه اطلاعات مورد نظر در مورد اشخاص حقيقي و حقوقي دسترسي داشته باشند.