چکیده:
هدف: این پژوهش با هدف بررسی مدل ساختاری نقش عوامل محیطی و خانوادگی در پیشگیری رشدمدار از گرایش به مصرف مواد مخدر و روانگردان انجام شده است. روش: پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان و نوجوانان شهر کرج بودند که حداقل یک بار مواد مخدر یا مواد روانگردان استعمال کرده بودند. از میان آنها، 250 نفر به روش نمونهگیری غیراحتمالی از نوع گلوله برفی انتخاب شدند. یافتهها: در مدل پژوهش، عامل محیطی با ضریب (0/77) و پس از آن، عامل خانوادگی با ضریب (0/63) اثرات مستقیم و معناداری بر گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و روانگردان داشتند. نتیجهگیری: عوامل محیطی و خانوادگی در پیشگیری رشدمدار از گرایش کودکان و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و روانگردان موثر هستند، اما عوامل محیطی اثر قویتری دارند، بنابراین تمرکز بر ساختار محیطی جوامع میتواند روندهای پیشگیرانه را کاربردیتر کند.
Objective: The aim of this study was to investigate the structural model of the role of environmental and family factors in the developmental prevention of the tendency to use drugs and psychotropic substances. Method: The research was descriptive-correlational. The statistical population of the study included Children and adolescents in Karaj who had used drugs or psychotropic substances at least once. Among them, 250 people were selected by non-probability snowball sampling. Results: In the research model, the environmental factor with a coefficient equal to 0.77 and then the family factor with a coefficient equal to 0.63 had direct and significant effects on the tendency of children and adolescents to use drugs and psychotropic substances. Conclusion: Environmental and family factors are effective in developmental prevention of children and adolescentschr('39') tendency to use drugs and psychotropic substances, but environmental factors have a stronger effect, so focusing on the environmental structure of communities can make preventive processes more practical.
خلاصه ماشینی:
همچنین ، در جرم شــناســی پیشــگیرانه ، یکی از مهم ترین روش های پیشــگیری، پیشــگیری زودرس (رشـدمدار) یا پیش از موعد اسـت (خسـروشـاهی، ١٣٨٨) که به عنوان شـاخه ای از پیشـگیری اجتماعی، درصـــدد اســـت تا از رهگذر مداخلات زودهنگام و از طریق بکارگیری عوامل حمـایتی، بر روی عوامـل خطر اثر گـذاشـــتـه ، از بزهکـاری کودکـان و نوجوانـان جلوگیری کند.
از طرف دیگر، بزهکاری و آسیب های اجتماعی همواره یکی از مسـائل مهم جوامع انسـانی بوده اسـت و گرایش کودکان و نوجوانان به مواد مخدر و روانگردان نیز به عنوان یک آســیب اجتماعی، مســاله بســیاری از جوامع اســت .
این یافته ها به طور کلی نشان میدهند که عوامل محیطی و خانوادگی نقش سـازنده ای در پیشـگیری رشـدمدار گرایش کودکان و نوجوانان به مصـرف مواد مخـدر و روانگردان دارد و بـا توجـه بـه ادبیـات نظری موجود، نتـایج این پژوهش ـب ا کارهای بشـ یریان و همکاران (١٣٩٠) در ارتباط با مهارت های خودکنترلی در پیشـگیری از مصــرف مواد مخدر، میرکمالی و حســ ینی (١٣٩٤) در ارتباط با تمرکز بر تربیت و مداخله در شــخصــ یت کودکان به عنوان راهبرد پیشــگیرانه ، ســلطانی و زینالی (١٣٩٨) در مورد شـ یوه های تربیتی خانوادگی پیشـگیری از اعتیاد کودکان ، میرکمالی و حمیدیپور (١٣٩٨) در زمینـه نقش خـانواده هـا در مبـارزه ـبا بزهکـاری و نهـایتـاً، اســـلام پنـاه و همکـاران (١٣٩٨) در بـاب برنـامـه هـای محیطی در قـالـب مـدارس و نقش پیشـــگیرانـه آن در بزهکـاری همســـو و هم جهت بوده اســت .