چکیده:
هدف: به علت وجود برخی از ویژگی ها و تحولات گسترده ی این دوره، احتمال وقوع رفتارهای پرخطر از سوی نوجوانان وجود دارد. بر این اساس شناخت رفتارهای پرخطر و چگونگی ابراز آن ها حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی چیستی و چگونگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان درگیر در رفتارهای پرخطر بود. روش: روش این پژوهش کیفی و پدیدارشناسی بود که به توصیف چیستی و چگونگی تجارب زیسته ی نوجوانان پرداخت. جامعه ی مورد مطالعه، نوجوانان 15 تا 18 ساله ی شهر سنندج با سابقه ی فعلی و گذشته انجام رفتارهای پرخطر بودند. داده ها از طریق نمونه گیری در دسترس و مصاحبه ی عمیق با 14 نفر (هشت پسر و شش دختر) گرد آوری و با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی توصیفی تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت کنندگان در بخش چیستی رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی دو مضمون اصلی (آسیب رسانی و هنجارشکنی) و پنج مضمون فرعی (آسیب فردی، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی، هنجارهای قانونی و ارزش های دینی) و در بخش زمینه های رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی سه مضمون اصلی (عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی) و دوازده مضمون فرعی (هیجان خواهی، کنجکاوی، لذت جویی، شجاعت، آشفتگی خانوادگی، نبود یکی از والدین، سابقه ی رفتار پرخطر در خانواده، غفلت والدین، نقش دوستان، نقص انگیزه، محدودیت شادی محیط و نفوذ رسانه ها)گردید. نتیجه گیری: بر اساس تجربه ی زیسته ی نوجوانان درگیر رفتارهای پرخطر، مجموعه ای از چند عامل با هم سبب بروز رفتار پرخطر از سوی نوجوانان می گردد. این مطالعه دربرگیرنده ی مضمون های مهمی برای مشاوران، معلمان و مسؤولین نهادهای مرتبط با امر آموزش و پرورش و خانواده ها است.
Objective: Due to some features and extensive developments of this period, there is a possibility of high-risk behaviors by adolescents. Accordingly, recognizing high-risk behaviors and how to express them is important. The aim of this study was to identify what and how high-risk behaviors in adolescents engaged in high-risk behaviors. Method: The method of this research was qualitative and phenomenological, which described what and how adolescentschr('39') life experiences. The study population was 15- to 18-year-old adolescents in Sanandaj with a current and past history of high-risk behaviors. Data were collected through convenience sampling method and in-depth interviews with 14 people (8 boys and 6 girls) and were analyzed using descriptive phenomenological analysis. Results: The analysis of participantschr('39') experiences in the "what" section of high-risk behaviors led to the identification of two main themes (harming and norm-breaking) and five sub-themes (personal injury, family injury, social harm, legal norms and religious values) as well as in the "areas of high-risk behaviors" section led to the identification of three main themes (individual, family and social factors) and twelve sub-themes (excitement, curiosity, hedonism, courage, family turmoil, the absence of a parent, a history of risky behavior in the family, parental neglect, the role of friends, lack of motivation, limited environmental happiness and media influence). Conclusion: Based on the life experiences of adolescents engaged in high-risk behaviors, a combination of several factors together causes high-risk behaviors by adolescents. This study involves important topics for counselors, teachers and officials of educational institutions and families.
خلاصه ماشینی:
یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت - کنندگان در بخش چیستی رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی دو مضمون اصلی (آسیب رسانی و هنجارشکنی) و پنج مضمون فرعی (آسیب فردی، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی، هنجارهای قانونی و ارزش های دینی) و در بخش زمینه های رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی سه مضمون اصلی (عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی) و دوازده مضمون فرعی (هیجان خواهی، کنجکاوی، لذت جویی، شجاعت ، آشفتگی خانوادگی، نبود یکی از والدین ، سابقه ی رفتار پرخطر در خانواده ، غفلت والدین ، نقش دوستان ، نقص انگیزه ، محدودیت شادی محیط و نفوذ رسانه ها)گردید.
Jinruang, Phuphaibul, Jiawiwatkul Zimmerman & Panitrat علل گرایش به رفتارهای پرخطر دانش آموزان پســـر دبیرســـتانی، عوامل فردی وابســـته به دانش آموز و نیازهای آن ها (لذت جویی، کنجکاوی، کســب هویت ، اعتماد به نفس کاذب و قهرمان نمایی) و عوامل وابسته به بافت (ارتباط با همسالان ، سرگرمی با موبایل ، پرسه زدن در فضـای مجازی، دسـترسـی آسـان و ارزان انواع مواد، مهمانیها و دورهمیهای مختلط ، الگوـپذیری منفی از حرف و عمـل بزرگترهـا و مســـئولان ، نبود مکـان تفریحی و ورزشـــی، ناآگاهی والدین و اولیای مدرســـه ، انگ و برچســـب زنی و محدودیت های مالی) را دخیل دانسـتند.
علیرغم مطالعات فراوان انجام گرفته ، مسـأله ی رفتارهای پرخطر و شـیوع روزافزون آن در نوجوانان ، همچنان از چالش ها و دغدغه های اســاســی کشــور اســت که ضــمن ایجاد پیـامـدهـای خـاص خود برای خود نوجوان ، بـه تشـــدیـد پیـامـدهـای خـانوادگی و اجتمـاعی و درگیر نمودن نهادهای مرتبط دیگر نیز میانجامد.
همچنین تحلیل تجارب مشـــارکت کنندگان در بخش دوم یا زمینه های رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی ٣ مضمون اصلی و ١٢ مضمون فرعی گردید: عوامـل فردی: مشـــارکـت کننـدگـان بیـان کردـند کـه خود فرد در بروز رفتـارهـای پرخطر نقش دارد.