چکیده:
آیا شرکت مدنی عقد است یا صرفا تفاهم و توافقی است برای ایجاد و اداره مال مشاعی که فعلا هست یا بعدا حاصل خواهد شد؟ همینطور است در خصوص ماهیت شرکت تجاری که برخی نویسندگان تصریح به قرارداد بودن آن کردهاند.
در این مقاله به دو سوال فوق پاسخ داده خواهد شد و نظری که به صواب نزدیکتر باشد ارائه خواهد گردید.
Whether a civil company is a contract or is just an agreement on creating and managing a common property that is existed or can be realized later? Besides, on the nature of the commercial company, some authors have confirmed that is a contract.
In this study, the two above mentioned questions are answered, and the most accurate answer will be presented.
خلاصه ماشینی:
اما اینکه دو یا چند نفر با ایجاب و قبول یعنی صورت «عقد»، شرکتی را ایجاد کنند در قانون اثری از آن نیست و اگر کسی بگوید تحت ماده 10 قم آن را ایجاد خواهیم کرد توضیح آن است که بحث در این نیست که عقدی داریم با ماهیت شرکت ولی چون جزو عقود معین نیامده است، آن را تحت مادة 10 منعقد میکنیم، نکته این است که اصلاً عقدی چه تحت نام معین شرکت و چه بدون آن و تحت مادة 10 قابل تصور و تحقق نیست و آنچه تحت این عناوین تصور میشود اساساً عقد نیست بلکه اذن تصرف در مال مشاع از سوی مالکین است یا عقد وکالت با شروطی توافقی برای مجری طرح.
بله، اگر قصد هر کدام بر این باشد که بخشی از مال خود را در ازای بخشی از مال طرف مقابل با او معاوضه کند، در آن صورت به لحاظ آنکه در مالهای واحد هر دو به نحو اشاعه مالک شدهاند، شریک خواهند بود و سبب آن معاوضه است نه عقدی مستقل به نام شرکت.
البته اگر از باب نامگذاری عرفی باشد و تنها در حد نام جدیدی برای مالکیت مشاع و اذن یا وکالت در تصرف در آن از سوی شرکاء، بحث دیگری است اما در تحلیل حقوقی، عقد مستقلی در کار نیست و احکام خاص ندارد.
هرگاه دو یا چند نفر بدون آنکه مال مشاعی در کار باشد توافق کنند هم شریک باشند و تجارت کنند، صرفاً توافقی برای مشارکت است که اگر بعداً با آن اموال بر اساس اذن یا وکالت تجارت نمایند، در اموالی که عاید خواهد شد به تناسب سهمشان در سرمایه اولیه شریک خواهند بود.