چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل فرهنگی - اجتماعی مؤثر در مدیریت بیخوابی و اثربخشیِ درمان شناختی - رفتاری بیخوابی بر مبنای فرهنگ ایرانی است. این پژوهش در دو بخش کیفی و کمّی اجرا شد. در بخش کیفی ابتدا از 19 شرکتکنندة بزرگسال دارای تجربة غیر بالینی بیخوابی مصاحبة کیفی بهعمل آمد. سپس با 7 درمانگر دارای تجربة اجرای درمان استاندارد شناختی - رفتاری بیخوابی مصاحبه شد و از 5 مراجعِ این درمان نیز مصاحبه بهعمل آمد. متن تمامی مصاحبهها را دو نفر بهصورت جداگانه کدگذاری کردند و در پنج جلسه بین کدگذاران توافق ایجاد شد. سپس نتایج کدگذاریها با روش تحلیل مضمون تحلیل شد و در بخش کمّی درمان انطباقیافته روی 10 مراجع دارای بیخوابی اجرا شد. بهمنظور انطباق فرهنگی این درمان با بافتار اجتماعی - فرهنگی ایران، پنج انطباق در درمان انجام شد: مدت درمان کوتاه شد، اعضای خانواده در فرایند درمان مشارکت داده شدند، از اصول مصاحبة انگیزشی استفاده شد، مؤلفههای آموزشی متناسب با فرهنگ به درمان افزوده شد، و برخی مفهومسازیهای مذهبی در آن گنجانده شد. در بخش کمّی، اثربخشی این درمان در 6 شاخص خواب (ارزش پی = کوچکتر از 001/0، مجذور اتا = بین 50/0 تا 80/0) و همچنین در شاخص شدت بیخوابی (ارزش پی = کوچکتر از 001/0، مجذور اتا= 56/0) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این مطالعه، عوامل فرهنگی - اجتماعی مرتبط با تجربة بیخوابی (موانع کمکطلبی، راهبردهای رفتاری مورد استفاده، باورهای ناکارآمد رایج درمورد خواب و درمانهای ترجیحی بیخوابی) در جامعة ایران را نشان میدهد و از اجرای درمانشناختی رفتاری بیخوابی مطابق با فرهنگ ایران حمایت میکند.
This study aimed to investigate the socio-cultural factors affecting insomnia management and the effectiveness of a cognitive-behavioral therapy for Insomnia (CBT-I) based on Iranian culture. This research was conducted in two parts: Qualitative and quantitative. The first part examines the socio-cultural factors affecting management and treatment of insomnia. In the qualitative part, qualitative interviews were conducted first with 19 adult participants with non-clinical insomnia experiences. Then, 7 therapists experienced in CBT-I standard treatment were interviewed and 5 clients of this treatment were interviewed as well. The transcripts of all the interviews were coded by two coders, and an agreement was reached between them in five sessions. In order to culturally adapt this treatment to the socio-cultural context of Iran, five adaptations were made in the treatment: The duration of treatment was shortened; family members were involved in the treatment process; the principles of motivational interviewing were used; educational components appropriate to Iranian culture, and religious conceptualizations were included in the treatment. In the quantitative part, the effectiveness of this treatment was confirmed in 6 sleep indices (p 2= .50 to .80) and also in insomnia severity index (p 2= 0.56). The results of this study show socio-cultural factors related to the experience of insomnia in Iran (including barriers to help-seeking, commonly used behavioral strategies, common dysfunctional beliefs about sleep, and insomnia treatments preferences).
خلاصه ماشینی:
نتـايج ايـن مطالعـه ، عوامـل فرهنگـي - اجتمـاعي مرتبط با تجربة بي خوابي (موانع کمـک طلبـي ، راهبردهـاي رفتـاري مـورد اسـتفاده ، باورهـاي ناکارآمد رايج درمورد خواب و درمـان هـاي ترجيحـي بـي خـوابي ) در جامعـة ايـران را نشـان مي دهد و از اجراي درمان شناختي رفتاري بي خوابي مطابق با فرهنگ ايران حمايت مي کند.
The results of this study show socio-cultural factors related to the experience of insomnia in Iran (including barriers to help- seeking, commonly used behavioral strategies, common dysfunctional beliefs about sleep, and insomnia treatments preferences).
بـا توجـه بـه اينکـه درمـان شـناختي - رفتـاري بـي خـوابي يـک درمـان پرکـاربرد، منحصربه فرد و متفاوت از ساير درمان هاي شناختي - رفتاري است ، تـاکنون هـيچ مطالعـه اي به ايجاد تغييرهاي پژوهش - محـور و نظـام منـدي در سـاختار کلاسـيک ايـن درمـان بـراي انطباق آن با فرهنگ هـاي مختلـف نپرداختـه اسـت (مـورين ٤، مکاتبـة شخصـي ، ١٨ ژانويـة ٢٠١٦).
ابتدا با بررسي پـژوهش هـايي که در ايران درمورد اين روش انجام شده است و پرس وجو از اسـتادان متخصـص در زمينـة خواب و همچنين با استفاده از روش نمونه گيري تصـادفي گلولـه برفـي بـه نـام ٩ درمـان گـر شناختي - رفتاري بي خوابي دست يافتيم که با تلاش هـاي انجـام گرفتـه از بـين آن هـا، موفـق شديم با ٧ نفر از آن ها به صورت تلفني مصاحبه اي به عمل بياوريم .
Sleep hygiene education, motivational interviewing and cognitive behavior therapy for insomnia in an Australian high school setting.