چکیده:
عقد نکاح یا ازدواج یک سنت طبیعی و الهی است، این را پیامبر اکرم به سنت خودشان تعبییر میکنند. معنایش این است که در اسلام بر روی این مسئله تاکید ویژهای شده است. به خاطر اهمیت مسئله و به خاطر تاثیر عمیق تشکیل خانواده در تربیت انسان و رشد و در ساخت و ساز انسان سالم از لحاظ عاطفی، رفتاری، روحی، و تربیتهای بعدی، از این رو؛ اسلام اصرار دارد که پسرها و دخترها، در همان سنینی که برای ازدواج آمادهاند ازدواج نمایند. عقد نکاح در میان عقود معین به واسطهی ویژگیهای خاص خود از جایگاه ممتازی برخوردار است. حقوق خانواده، یکی از مهمترین و جالبترین بخشهای حقوق مدنی است که فقط جنبه حقوقی ندارد بلکه آمیخته با مساول اجتماعی و اخلاقی و مذهبی است. خانواده نه تنها مکتب آموزش تعاون و فداکاری است، بلکه کانونی برای حمایت از انسان است. با توجه به اهمیت مسئله خانواده و عقد نکاح و آثار آن سعی بر آن شده است که اکثر مطالب با توجه به عقاید فقهای امامیه و حقوقدانان و قوانین و مقررات و رویه قضایی ایران باشد؛ تا بتوان با کمک گرفتن از مستندات محکم، گامهای بزرگی را برای حفظ حریم خانواده و جلوگیری از جدایی و از هم پاشیدگی کانون گرم خانواده برداشت.
خلاصه ماشینی:
نکاح نيز مانند ساير عقود، در اثر توافق دو طرف ايجاد ميشود و تمام شرايط اساسي قراردادها در اين عقود لازم است، ولي درباره آثار نکاح اراده زن و شوهر حکومت ندارد.
جهت پيشگيري از سوء استفاده احتمالي، راههاي ارائه شده است، مانند: 1ـ ثبت ازدواج موقت: حقيقت آن است که تا کنون مقررات جامعي براي نکاح موقت به ويژه مقررات شکلي و ثبتي، پيش بيني و تدوين نشده است و تجربهي مفيدي در اختيار نيست که با مطالعه آن بتوان درباره نکاح متعدد داوري کرد.
بخش سوم: علّت يا حکمت متعه از قراين و شواهد روايي و اجتماعي معلوم مي شود که تشريع حکم متعه، از سوي قانونگذار اسلام، با توجه به رفع مشکلات افراد مجرد و جلوگيري از خطرات انحراف بوده و در خود قرآن نيز بعد از آن که تجويز کرده است که در صورت عدم تمکن نسبت به ازدواج دايم، با زنان آزاد، يا زنان غير آزاد زناشويي کنند و همچنين تجويز ازدواج موقت، ميفرمايد: يريدُ اللّهُ أنْ يخَفِّفَ عَنْکُمْ وَخُلِقَ الإنْسانُ ضَعيفاً خداوند مي خواهد که به شما تخفيف دهد و انسان، ضعيف آفريده شده است.
پس همان طور که مفسران بزرگ گفتهاند عدالتي که مردان توانايي آن را ندارد رعايت تساوي در عواطف و احساسات قلبي است که در اختيار آنان نميباشد، ليکن اين گونه عدالت شرط تعدد زوجات نيست.
قانون مدني از قدرت به اجراي عدالت به عنوان شرط تعدد زوجات سخن نگفته بود و از حقوقي هيچ مانعي براي اين که مرد چند زن بگيرد وجود نداشت.
ماده 1075 قانون مدني در اين باره مي گويد:(نکاح وقتي منقطع است که براي مدت معيني واقع شده باشد).