خلاصه ماشینی:
"یکی از شاهکارهای ادبی در دورههای اخیر کتابی است بنام حاشیه بر شرح سیوطی تالیف مرحوم سید محمدباقر اصفهانی رشتی مشهور به حجة الاسلام که در مقدمه کتاب مینویسد که در ایام تحصیل آن را نوشتهام این کتاب نفیس تاکنون چاپ نشده دارای تحقیقات علمی و ادبی فراوانی است که بنام نحو تألیف شده دستهء از بزرگان ادب تازی این کتاب پر بهارا در دروسی که بنام دروس نهائی عالی در نحو ایراد مینمایند از این کتاب استفاده مینمایند تألیفات صرف و نحو ایرانیان بسیار دقیق و فاضلانه و مخصوص کسانی است که دورهء از علوم ادبی را فراگرفته و آنگاه بخواهند استادانه تحقیق کنند بدین سبب است که همان کتابهای ایرانیان را در دانشکدهها و دانشگاه های ادبی عرب جزو مطالعه قرار داده و هر ادیب تازی خود را ناگزیر میداند که یک رشته مطالعاتی در آنها بنماید تا بتواند بهره از علوم صرف و نحو برده و درست نوشتن و درست خواندن را بیاموزد دستهء از ادبای ایرانی در اشعار و قصاید خود مباحث صرف و نحو را برای لطیفه ادبی بکار میبردند تا انکه دبستانیان از آن بهرهمند شده و دانشمندان هم یادآور شوند اینگونه اشعار در میان ادبیات تازی فراوان دیده میشود و ما تنها بیک توجیه ادبی که ابی الفتح بستی در قواعد نحو سروده این بخش را به پایان میرسانیم عزلت و لم اذنب و لم اک خائنا و هذا لا نصاف الوزیر خلاف خدقت و غیری مثبت فی مکانه کانی نون الجمع حین یضاف اقدی الغزال الذی فی النحو کلمتی مناظرا فاجتنیت الشهد من شفته و اورد الحجج المقبول شاهدها محققا لیرینی فضل معرفته ثم افترقنا علی رای رضیت به و الرقع من صفتی و النصب من صفته"