چکیده:
موضوع مطالعهی حاضر ارزیابی پیامدهای جمعیتی و اجتماعی ـ اقتصادی تخریب محیط زیست دریاچهی ارومیه است. هدف اصلی این مطالعه بررسی و ارزیابی آن دسته از پیامدهایی است که خشک شدن دریاچهی ارومیه در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی برای ساکنین پیرامون این دریاچه به همراه داشته است. رویکرد روششناختی این مطالعه از نوع ترکیبی است و در آن از تکنیکهای گوناگون پیمایش، مشاهده و مصاحبه استفاده شده است. حوزهی اصلی مورد مطالعه، مناطق جنوب، غرب و شمال غربی دریاچه ارومیه بوده است. نتایج این مطالعه نشان داد که تحولات ناگوار این دریاچه پیامدهایی از قبیل شور شدن منابع آب زیرزمینی، افول زندگی زراعی، فقر مزمن و تدریجی، بیکاری و مهاجرت، مسائل سلامت جمعیت و... را بههمراه داشته است.
This study concerns with the evaluation of socio-economic and demographic consequences of environmental destruction of Urmie Lake. The main purpose is to explore the impacts of drying Urmie Lake on social, economic and demographic aspects of human populations living around it. Mixed Method is the main methodological approach of this study. For gathering data, different methods have been adopted including survey, interview and observation. The research specifically focused on rural and urban communities which are located in South, West and Northwest of the Lake. The results show that challenges such as threatening population health, rural-urban migration, poverty, unemployment, declining agricultural activities, civil protests, destruction of water sources and so on are the main ramifications of this phenomenon.
خلاصه ماشینی:
در بخش کمي اين مطالعه جمعيت هاي ساکن در مناطق مسکوني شهري و روستايي حاشيه ي درياچه ي اروميه (از جمله شهر اروميه و روستاهاي پيرامون درياچه ) به لحاظ ويژگـيهـاي جمعيتـي و اقتصـادي و اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته اند و با استفاده از روش پيمايشي ابعاد مختلف زندگي آنها که متأثر از اين پديدهي زيست محيطي است مطالعه شده است .
اما، در بخش کيفي با استفاده از تکنيک مصاحبه ي عميق با افراد مطلع بومي و نيز بهرهگيري از تکنيک هاي مشـاهده (عکاسـي، فيلم برداري) وضعيت کنوني محيط زيست مورد نظر و تأثيرات تخريب آن بر زندگي اجتماعي و اقتصادي مردمان اين منطقه مطالعه شده است .
حتي، در ميدان تحقيق مشخص شد که ارتفـاع سـاقه هـاي گندم از يک وجب بيشتر رشد نميکند يا در اثر شورهزار شدن سطح و گـاه زيـر سـطح زمـين به زودي کشاورزي منطقه شديدًا افول خواهد کرد، همانطور که يکي از ساکنان بيان کرد: زماني وضعيت طوري بود که از ترس طغيان آب درياچه شب و روز نداشتيم ؛ نميگويم که آن زمان خوب بود، زيرا هميشه از طغيان آن ميترسيديم و اگر هم طغيان ميکرد که چندبار هم پيش آمده بود، خيلي از زمين هاي ما را نابود ميکرد؛ اما حالا که درياچه عقب نشسـته و خشـک شده، زمين هاي ما هم خشک و لم يزرع شده، آبهاي زيرزميني پس رفته اند و زمين ديگر مرطـوب نيست ، حتمًا خودتان در مسير ديدهايد که چقدر گز اين ور و آن ور است ، همه از شورشدن زمين است .