چکیده:
در مسیر مدرن شدن جوامع، خانواده در معرض تغییراتی قرار گرفته و این تغییرات در تفاوتهای نسلی در ارزشها، نگرش به ازدواج، شیوههای همسرگزینی و سن ازدواج بازتاب پیدا کرده است. هدف از این مقاله، بررسی و مقایسه کوهورتی ازدواج خویشاوندی است. روش تحقیق، پیمایشی و نمونه مورد مطالعه شامل 405 زن ازدواج کرده ساکن در استان سمنان است. نتایج نشان میدهد که 40 درصد از ازدواجها در استان سمنان از نوع خویشاوندی هستند و 4/27 درصد از زنان با خویشاوند نزدیک ازدواج کردهاند. این در حالی است که تفاوتهای معناداری در وقوع ازدواج خویشاوندی در بین سه کوهورت وجود دارد. نزدیک به نیمی از زنان کوهورت متولدین دهۀ 1340 با خویشاوندان خود ازدواج کردهاند، درحالی که در کوهورت متولدین دهۀ 1360 یکسوم از ازدواجها بهصورت خویشاوندی است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که تفاوتهای مشاهده شده در ازدواج خویشاوندی در بین سه کوهورت عمدتاً بازتاب تفاوتهای نسلی در سطح تحصیلات است و تحصیلات یک عامل تعیینکننده در تفاوتهای ازدواج خویشاوندی در بین کوهورتهای مختلف است. یافتههای مطالعه نشان داد که خانواده متأثر از جریان نوسازی، دچار تغییر و دگرگونی شده و یکی از نتایج این تغییر، کاهش ازدواج خویشاوندی در نسل متولدین دهۀ 1360 است.
In the modernization process of the society, families have also been exposed to many changes. These changes are reflected in generational differences in values, attitudes, process of choosing a marriage partner, and marriage age. The aim of this paper is to examine consanguineous marriage in different cohorts. The data for this study are drawn from a survey in Semnan Province in 2012. The sample comprise of 405 married women resided in Semnan province. The results show that 40 percent of marriages are consanguineous and 27.4 percent are consanguineous marriage between close relatives. A significant difference was observed in rates of consanguineous marriage across three birth cohorts. Approximately, half of women born in 1960s reported consanguineous marriage, while only one third of women born in 1981, reported consanguineous marriage. Multivariate analysis showed that the observed differentials in consanguineous marriage are mainly due to cohort differences in women’s educational attainment. Education is the most important determinant of different rates of consanguineous marriage across birth cohorts. The results indicate that family has changes due to the modernization progress, As a result of this change; the rate of consanguineous marriage has declined in recent cohorts.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي مطالعه نشان داد که خانواده متأثر از جريان نوسـازي، دچـار تغييـر و دگرگـوني شـده و يکي از نتايج اين تغيير، کاهش ازدواج خويشاوندي در نسل متولدين دهۀ ١٣٦٠ است .
در اين راستا اين مقاله سعي دارد به سوالات زير پاسخ دهد: ازدواج خويشاوندي در کوهورت هاي مختلف چگونه است ؟ با لحاظ نمودن ساير ويژگيهـاي اجتماعي و اقتصادي، تفاوت هاي نسلي در ازدواج خويشاوندي چگونه است ؟ چارچوب نظري و پيشينه تحقيق يکي از مهمتـرين نظريـه هـايي کـه در سـطح وسـيعي از تحقيقـات بـراي شـناخت رونـد، و تعيين کننده هاي الگوهاي تشکيل خانواده مورد استفاده قرار گرفته ، نظريۀ مدرنيزاسيون است .
اگرچه نظريۀ گود در زمينۀ هم گرايي خانواده و رابطه خطي مدرنيزاسيون و الگوهاي ازدواج ، توسط برخي محققان به چالش کشيده شده است (مورگان و هيروسيما، ١٩٨٣؛ عباسي شوازي و ترابي، ١٣٨٥)، مطالعات زيادي نيز نشان دادند که احتمال ازدواج خويشاوندي در زنان برخوردار از ويژگيهاي مدرن کمتر است (حسين و بيلتز، ٢٠٠٠؛ گيونز و هيرشمن ، ١٩٩٤؛ کتابي، ١٣٧٩).
بحث و نتيجه گيري هدف از اين مقاله بررسي تفاوت هاي کوهورتي در ازدواج خويشاوندي بود و فـرض اساسـي اين مطالعه اين بود که در جريان تغييرات اجتماعي ـ اقتصادي که در سطح جامعه اتفاق افتاده است ، خانواده نيز تغيير کرده و يکي از جلوه هاي تغييـر آن کـاهش ازدواج خويشـاوندي در کوهورت متولدين دهۀ ١٣٦٠ است .
در مجموع يافته هاي اين مطالعه نشان داد که خانواده متأثر از جريان نوسازي شهرنشيني و گسترش اطلاعات و ارتباطات دچار تغيير و دگرگوني شده است و يکي از نتايج ايـن تغييـر، کاهش ازدواج خويشاوندي در کوهورت متولدين دهۀ ١٣٦٠ است .