چکیده:
تا قبل از تشکیل قشون متحدالشکل در جنگ و درگیریهایی که میان اسماعیلآقا (سمکو) با قوای دولتی روی میداد غالباً شکست با نیروی دولتی بود. به دنبال تشکیل قشون متحدالشکل، سرکوبی سمکو در اولویت قرار گرفت و این مهمترین مأموریت این نیروی تازه تأسیس بود که تحت فرماندهی ژنرال امانالله جهانبانی بالاخره در تابستان 1301 و در محلی بنام شکریازی، سمکو را شکست دادند. هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که علل پیروزی قشون متحدالشکل در شَکَریازی چه بود و چه تمایزهایی میان این جنگ با جنگهای سابق وجود داشت؟ مقاله حاضر ضمن مروری بر جنگهای پیش از شکریازی، با تکیهبر منابع معتبر و به روش توصیفی ـ تحلیلی برای نخستین بار به بررسی و تحلیل علل و عوامل پیروزی ارتش ایران در این جنگ میپردازد. فرضیة پژوهش حاضر بر این اساس است که جنگ شکریازی به لحاظ زمینهها و بسترهای آن و همچنین تواناییهای نظامی و عملیاتی کاملاً متفاوت از جنگهای سابق بود. یافتههای تحقیق نشان میدهند علاوه بر برتریهای کمی و کیفی نیروی دولتی و تسلیحات جنگی آنان، موفقیت در جنگ شکریازی همچنین حاصل تدابیر دیپلماتیکی چون هماهنگی با ترکیه و پارهای عوامل دیگر بود.
Abstract Before the formation of uniformed army, in most of the wars fought between the state forces and Ismail Agha Shishak (Simko Shishak), the state forces suffered heavy defeats. Following the formation of the uniformed army, the crackdown of Simko was given priority and this was the most important mission of this newly formed force who under the command of General Amanollah Jahanbani finally defeated Simko in Shakaryazi in summer 1922. The present descriptive-analytical study, relying on reliable resources and for the first time, aims to find the reasons for the victory of uniformed army in Shakaryazi and what made this war different from the previous ones. The hypothesis of this study is that Shakaryazi war was completely different from previous wars in terms of backgrounds as well as military and operational capabilities. The findings show that in addition to qualitative and quantitative advantages of the governmental force and their armament, the success in Shakaryazi war was resulted from diplomatic measures such as cooperation with Turkey and some other factors.
خلاصه ماشینی:
احمد چوپانی (١٣٩٤) در کتاب «مسئله اسماعیل آقا سمکو در آذربایجان و موکریان » اگرچه به بررسی مسئله سمکو از ابتدا تا پایان کار وی پرداخته است ، اما در بحث از جنگ شکریازی صرفا به توصیف جنگ پرداخته و در تحلیل شکست سمکو به عوامل قطعی چون نقش ترکیه و شوروی و ژنرال آندرفسکی و مسئله کمبود مهمات نیروهای سمکو اشاره ای نکرده و در عوض به حمایت انگلیس از رضاشاه و همکاری احتمالی اقبال السلطنه با قوای دولتی اشاره کرده که بر فرض صحت این احتمالات ، هیچ کدام نقش چندانی در آن شکست نداشته اند.
٢. ٣جنگ مهاباد: نخستین جنگ مدرن ضد دولتی اگرچه سمکو جبهه شمالی را در فروردین ١٣٠٠ دچار شکست کرد اما در تابستان آن سال از تهران یک واحد ژاندارم مرکب از ٣ گروهان پیاده نظام و یک دسته مسلسل چی و دو اسکادران سواره رویهم رفته به استعداد ١٥٠٠ نفر تحت فرماندهی کلنل لوندبرگ سوئدی جهت تقویت این جبهه فرستاده شده بود و بدین ترتیب جبهه شمال از نو احیاء شد (٨٧ :١٩٩٧ ,Burrell).
سمکو تمام سلاح و مهمات ژاندارم ها را که ازجمله شامل یک توپ و چهار مسلسل بود، قبضه کرد و بعد از جمع آوری غنایم ، شهر را به قصد ارومیه ترک نمود (٩٠ :١٩٩٧,Burrell) از قوای ١٥٠٠ نفری ژاندارم و چریک تحت فرمان ملک زاده علاوه بر قریب سیصد نفری که موفق به فرار شده و خود را به مراغه رسانده بودند و همچنین عده ای که در راه ها ماندند، سایرین کشته شدند | عوامل مؤثر بر پیروزی قشون متحدالشکل در جنگ شکریازی ...