چکیده:
صفات خبری آن دسته از صفات موجود در قرآن و روایات است که خداوند خود را بدین صفات خوانده است. عقل بشری در اثبات این صفات مانند، ید، وجه، استواء، ساق و... ناتوان بوده است. علامه طباطبایی (ره) در تأویل این صفات به پیروی از معتقدین به اثبات بدون تشبیه و تجسیم، با کاربست سازههای کنایه و مجاز و سیاق آیات به تأویل صفات خبری پرداخته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی-تحلیلی به تبیین صفات خبری خداوند در آیات الهی بپردازد. رهیافتهای حاصل از پژوهش آنکه از دیدگاه علامه طباطبایی هر یک از این واژگان با توجه به سیاق در حوزههای معنایی مختلف کاربرد دارند. در این میان می توان به ردّ شبهات مستشرقین و ملحدین در مقوله ادّعای اختلاف صفات الهی و ردّ فرقه های اشاعره و معتزلی در بحث تجسیم و تأویل عقلی اشاره نمود در این بحث استناد به آیات محکم ، روایات معتبر و سازههای زبانی ادبیات عرب مؤید کلام علامه میباشد .
Abstract News attributes are attributes in the Qur'an and narrations, which God calls himself by these attributes. Human intellect has been incapable of proving such attributes as the hand, the face, the leg, and so on. In interpreting these attributes, Allameh Tabatabai, following the believers in proving without simile, has interpreted news attributes by using the structures of irony, permissibility and context of verses. This research, by descriptive-analytical method, expresses the news attributes of God in the divine verses. The findings of this study, from the perspective of Allameh Tabatabai, show that each of these words, according to the context, are used in different semantic domains. Therefore, we can refer to the rejection of the suspicions of the Orientalists regarding the claim of differences in divine attributes and the rejection of the Ash'arite and Mu'tazilite sects in the discussion of simile and rational interpretation. In this discussion, citing strong verses, authentic narrations and the linguistic structure of Arabic literature confirms the words of Allameh Tabatabai.
خلاصه ماشینی:
صفات خبري و رويکرد علامه طباطبايي مقصود از صفات خبري، صفاتي است که خداوند در قرآن مجيد، خود را با آنها توصيف کرده يا در سنت نبوي از آنها خبر داده است ؛ به طوري که هرگز انسان از طريق عقل و خرد به آنها پي نميبرد، به تعبيري روشن تر، واژگاني همچون وجه ، يد و عين که در قرآن آمده ، صفاتي هستند که در ظاهر بيانگر تجسيم خداوند و تشبيه او به مخلوقاتند و اگر در قرآن و حديث ذکري به ميان نميآمد، عقل بشر، هرگز نمي توانست آن صفات را براي خدا اثبات کند.
» (يس ، ٨٣) علامه ميفرمايد: « اگر فرموده ملکوت هرچيزي به دست خداست براي اينکه دلالت کند بر اينکه خداي تعالي مسلط بر هر چيزي است و غير از خدا کسي در اين تسلط بهره و سهمي ندارد»(طباطبايي/ ١٣٧٤ ه .
٢. تفسير صفات خبري "وجه "" از نظرگاه علامه طباطبايي واژه وجه در قرآن به معاني متعددي به کار رفته است مانند: صورت (عضو بدن )، ثواب و رضايت و خشنودي، طرف و جهت و ذات و عين که در بسياري از آيات قرآن ، وجه به خدا نسبت داده شده است .
در آيات قرآن کريم واژه "عين " براي خداوند به کار برده شده است وليکن خداوند منزه از آن است که مورد تجسيم واقع شود و علامه طباطبايي در تفسير اين واژه با استفاده از آيات محکم و روايات نقل شده از پيامبر (ص ) و ائمه مصومين (ع ) به تأويل آن پرداخته است .