چکیده:
سردار قاسم سلیمانی در حملۀ پهباد امریکایی به فرودگاه بغداد در بامداد جمعۀ ۱۳ دی ۱۳۹۸ ترور شد. در این حمله ابومهدی المهندس از فرماندهان گروه شبهنظامی عراقی حشدالشعبی بههمراه ۱۰ تن دیگر به شهادت رسیدند. وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که دستور این حملۀ هوایی را دونالد ترامپ، رئیس جمهوری و فرماندۀ کل قوای این کشور صادر کرده است. این موضوع بهدلیل پیامدهای مختلف داخلی و جهانی از لحاظ موازین بینالمللی قابل تحلیلوبررسی است. در این مقاله نویسنده با انجام مصاحبه با اساتید مطرح حقوق بینالملل ایران، سعی در تبیین این مسئله داشته است که اولاً: امریکا مطابق پیشنویس مسئولیت بینالمللی دولتها مصوب 2001 کمیسیون حقوق بینالملل، دارای مسئولیت بینالمللی است یا خیر. ثانیاً: اینکه ج.ا.ایران از چه طرقی میتواند به احقاق حق و اقامۀ دعوی حقوقی بپردازد. فرضیۀ پژوهش نشان میدهد که عناصر فعل متخلفانۀ امریکا وفق مادۀ 2 پیشنویس مزبور قابل احراز و مسئولیت بینالمللی متوجه این کشور است و ج.ا.ایران میتواند جهت اقامۀ دعوی به برخی مراجع بینالمللی و داخلی مراجعه نماید و در مواردی که حصول نتیجه از طریق مراجع ذیصلاح مقدور نباشد، میتوان با توسل به دکترین خودیاری، احقاق حق نماید.
Commander Qassem Soleimani was assassinated in a US drone strike on Baghdad airport on the morning of Friday, January 4, 2010. Abu Mahdi al-Mohandes, a commander of the Iraqi militia group al-Hashd al-Shaabi, was killed along with 10 others in the attack. The US Department of Defense has announced that the order for the airstrike was issued by President Donald Trump and the Commander-in-Chief of the Armed Forces. This issue can be analyzed in terms of international standards due to various internal and global consequences. In this article, the author tries to explain in an interview with prominent professors of Iranian international law whether, firstly, the United States has international responsibility in accordance with the draft international responsibility of states adopted in 2001 by the International Law Commission. Secondly, in what ways can Iran realize the right and file a lawsuit? The research hypothesis shows that the elements of the offending act of the United States can be realized according to Article 2 of the draft and international responsibility can be assigned to this country and Iran can refer to some international and domestic authorities to file a lawsuit. He can exercise his right by appealing to the self-help doctrine.
خلاصه ماشینی:
مسئوليت بين المللي امريکا در قبال ترور شهيد قاسم سليماني و ظرفيت هاي حقوقي پيگيري قضايي جمهوري اسلامي ايران 1 وحيد دهنوي 2 مصطفي تقيزاده انصاري 3 فتح الله رحيمي تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٠٣/١١ تاريخ پذيرش نهايي: ١٣٩٩/٠٦/١٢ نشريه علمي آفاق امنيت / سال سيزدهم / شماره چهل و هشتم ـ پاييز ١٣٩٩ چکيده سردار قاسم سليماني در حملۀ پهباد امريکايي به فرودگاه بغداد در بامداد جمعۀ ١٣ دي ١٣٩٨ ترور شد.
به عبارتي حملۀ امريکا به فرودگاه بغداد، نقض حاکميت و استقلال سياسي عراق است و حملۀ مسلحانه به ايران نيز تلقي ميگردد و حق دفاع مشروع بر اساس منشور ملل متحد و قواعد عرفي بين الملل وجود دارد.
از سوي ديگر از آنجايي که ايران و امريکا در وضعيت مخاصمۀ مسلحانه قرار نداشته و ندارند ازاين رو اعمال قواعد جنگ نيز در اين عمليات قابل استناد نبوده و در زمان صلح انجام پذيرفته که در نقض آشکار با بند ٤ مادٔە ٢ منشور و نيز نص صريح موافقت نامۀ مزبور است که اشعار ميدارد: «سرزمين ، دريا، و هواي عراق نبايد محلي براي حمله يا عبور براي حمله عليه ساير دولت ها، مورداستفاده قرار بگيرد» (قابل دسترس در: (http://css.
ـ امکان سنجي طرح دعوي از طريق مراجع داخلي ايران ، عراق و امريکا ايران ميتواند با استناد به مادٔە ٤٩ پيش نويس مسئوليت بين المللي دولت ، به اقدامات متقابل متوسل شود.