چکیده:
چکیده
مقدمه:
شیوع بالای معلولیت و ناتوانی در اثر افزایش جمعیت سالمندان، شیوع بیماریهای غیرواگیر و حوادث موجب افزایش تقاضا برای خدمات توانبخشی شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت نابرابری در بهرهمندی از خدمات توانبخشی در بین خانوارهای ایرانی طراحی و اجرا گردید.
روش اجرا:
مطالعه حاضر به صورت مقطعی و با استفاده از داده های پیمایش هزینه_درآمد خانوار مرکز آمار ایران در سال 1397 انجام شد. پس از استخراج و پالایش دادهها، تعداد 38960 خانوار وارد مطالعه شدند. عوامل موثر بر بهرهمندی خانوار از خدمات توانبخشی، با استفاده از آزمون مجذور کای(chi2) و سنجش نابرابری در بهرهمندی از خدمات توانبخشی براساس شاخص تمرکز (CI) تحلیل شد. استخراج دادهها با استفاده از نرم افزارهای کاربردی MSAccess2013 و MSExcel2013، تحلیل دادهها به کمک نرم افزارStata V.14.1 انجام شد. نقشه های توزیع جغرافیایی بهره مندی از خدمات با استفاده از نرم افزار ArcGISMap v.10 ترسیم شد.
یافته ها:
در مجموع 258 خانوار ( 77/0 %) از خدمات توانبخشی استفاده کرده بودند. خانوارهای فاقد پوشش بیمه، بهرهمندی کمتری از خدمات مورد مطالعه داشتند(05/0>p). همچنین 32/1 درصد پنجک پنجم درآمدی(بیشترین درآمد) از خدمات توانبخشی استفاده کرده بودند در حالی که این نسبت در بین خانوارهای پنجک اول درآمدی 35/0 درصد بود(001/0>p). بیشترین و کمترین نسبت بهره مندی از خدمات توانبخشی به ترتیب مربوط به استانهای قم و بوشهر بود. مقدار شاخص تمرکز برای مناطق روستایی و شهری و کل کشور به ترتیب 27/0، 19/0 و 24/0 بود(001/0>p).
نتیجه گیری:
براساس نتایج مطالعه حاضر، نابرابری درآمدی در بهرهمندی از خدمات توانبخشی، به طور معناداری دسترسی گروههای درآمدی پایین جامعه به خدمات توانبخشی را کاهش داده است. به نظر میرسد گنجاندن خدمات توانبخشی در بسته پایه بیمه سلامت به همراه پوشش قیمتی و جمعیتی مناسب، توزیع عادلانه و متناسب با نیاز مراکز ارائه خدمات توانبخشی، می تواند عدالت در دسترسی و بهرهمندی از خدمات توانبخشی را افزایش دهد.
Abstract
Introduction:
The prevalence of impairment and disability due to the aging population, the prevalence of non-communicable diseases and accidents have increased the demand for rehabilitation services. The purpose of this study was to determine inequality in the utilization of rehabilitation services among Iranian households.
Methods:
The present study was a cross-sectional study and was done using Household Expenditure Survey data of Iran Statistics Center in 2019. After extracting and refining the data, 38960 households were included in the study. The factors affecting household utilization from rehabilitation services were analyzed using chi2 test and inequality in the utilization of rehabilitation services measured based on concentration index (CI). Data were extracted using MSAccess2013 and MSExcel2013 software and data analyzed using Stata V.14.1 software. Geographical maps of the utilization of the services depicted using ArcGISMap v.10 software.
Results:
A total of 258 households (0.77%) utilized from rehabilitation services. Households without insurance coverage were less likely to benefit from the services (p