چکیده:
هدف این پژوهش اثراجتماعی و روانی گردشگری شهری با تاکید بر اماکن مذهبی بر شهروندان شهر شیراز است. بررسی کیفی مفاهیم پدیدار گشته در تجربة زائران شهر شیراز است. روش تحقیق، پژوهش حاضربا روش کیفی و با تکنیک مصاحبه نیمه ساختار است.جامعه زائران اماکن مقدس در شهر شیراز.روش نمونه گیری روش مبتنی برهدف وبا نمونه گیری در دسترس است. نمونه شامل 24 نفر زائر می باشد که به شیوه ای اشباع اطلاعات برآورد شده است. پژوهنده در ابتدا با استفاده از متن مصاحبه ها، مفاهیم اولیه را استخراج کرده سپس با بهکارگیری سه مرحلۀ رمزگذاری باز، محوری و انتخابی، 283 مفهوم، 67 مقولۀ فرعی و 7 مقولۀ اصلی را آشکار ساخته است. در مدل پاردایمی این مطالعه عناصر کدگذاری محوری مفهوم اصلی مکانی امن همگانی در شهر با کارکردهای فردی، اجتماعی متعددی برای شهروندان پدیدار شده. شهروندان در این مکان با انجام عبادت های دست جمعی انسجام شهروندی را تجربه می کنند و انجام مراسم و آداب زیارت نوعی مشارکت اجتماعی محسوب می شود که فرهنگ شهروندی را ارتقاء می دهد اثر معنوی زیارت بر فرد در نهایت رضایتمندی شهروندان، شهروندی تفاهمی وتعاملی و انسجام اجتماعی شهروندی را سبب می شود. به عبارتی اماکن مذهبی در بستر شهر شیراز به عنوان یک فضای امن همگانی در سطح شهر کارکردهای عمده ای داشته ازجمله فرهنگ شهروندی را ارتقاء می بخشد، موجب انقیاد شهروندی اخلاقی تعاملی و تفاهمی شده است.
خلاصه ماشینی:
گردشگري معنوي شهري در قالب زيارت به عنوان يکي از مناسک مذهبي در بـين همـه اي اديان بطور فراوان وجود دارد و همه انسان ها کم و بيش با انگيزه هاي گونـاگون بـه طـور آگاهانـه يـا ناآگاهانـه ، مناسـک زيـارت را از آغـاز تـا پايـان زنـدگي دنبـال مـي کننــد(کاومپي ١، ٢٠١٨: ٤٤؛ ترزيــدو و همکــاران ٢٠١٨:٥٥،٢؛ کــيم و کــيم ٢٠١٨،٣: ٥٣١؛ اولسون ٤، ٢٠١٨:٤٣) اما در شهرهاي ايران ازجمله شيراز ظرفيت هاي بسيار در اين زمينـه وجود دارد که به لحاظ اجتماعي، اقتصادي و فرهنگ شهروندي حائز اهميـت اسـت .
بنـا بـراين زيارتگاه در فضاهاي شهري ظرفيت ايجاد کنش جمعي در سطح کلان شهر هـا را دارد و آميختگي اين نوع گردشگري با فرهنگ مذهب شيعه سبب شده است تا جايگاه ويـژه اي داشته نمونه از اهميت زيارت در سخن معصومين عبارتنـد از اسـت : امـام صـادق (عليـه السلام ) فرمود: «چون يکي از شما شيعيان عمل حج را بجاي آورد، حجش را بـا زيـارت ما ختم کند، زيارت ما جزء پاياني حج است (مجلسي، ج ١٠٠: ص ٢٥٤).
- يوسـفي ، علـي , غلامرضـا صـديق اورعـي , عليرضـا کهنسـال , فهيمـه مکـري زاده (١٣٩٨) (پديدارشناسي تجربي زيارت امام رضا (ع )، مطالعات اجتمـاعي ايـران , دوره (٦), شـماره (٣), سال (٢٠١٣-٣) , صفحات (١٨٠-١٩٨) - Amador Durán-Sánchez , José Álvarez-García, María de la Cruz del Río-Rama and Cristiana Oliveira, 2018, Religious Tourism and Pilgrimage: Bibliometric Overview, Religions 2018, 9, 249.