چکیده:
هر متن به وسیلۀ پیرامتنها با ذهن مخاطب و جهان بیرون ارتباط برقرار میکند. نفحاتالانس ازجمله آثار منثور جامی است که قابلیت بررسی پیرامتنی را داراست. در پژوهش حاضر پیرامتنهای نفحاتالانس شناسایی و مطابق با نظریۀ ژنت به دو دسته تقسیم و بررسی گردید. عناصر درونی و بیرونی پیرامتن در نفحاتالانس به شکلی متناسب و سازوار با متن اصلی شکلگرفتهاند. هریک از این پیرامتنها با ارائۀ اطلاعاتی دربارۀ متن اصلی، از طرفی فهم و دریافت مخاطب را عمق میبخشند و از سوی دیگر مخاطب را در چگونگی استفاده از این اثر راهنمایی میکنند. این عناصر از جانب اشخاص گوناگون اعم از مؤلف، کاتب، ناشر، مصحح و دیگر منتقدان، پژوهشگران و نویسندگان خلق شدهاند که از میان اینهمه، مؤلف و مصحح نقشی بسزا در خوانش متن این کتاب داشتهاند. دیگر پیرامتنها نیز که بهوسیلۀ منتقدان، محققان و نویسندگان در قوالب گوناگون عرضه شده است امکان ارتباط بیشتر با متن و نقد و تبلیغ آن را فراهم نموده است. بیشترین و مهمترین پیرامتنهای بیرونی نفحاتالانس به زمان نزدیک به تألیف این کتاب بازمیگردد.
Any text linkes to the mind of the audience and the world by paratextualites. Nafahat ol-ons is including Jami's prose works which has the ability to be survey paratextuality. In this research, Nafahat ol-ons's paratextualites were identified and divided into two categories according to the genette's theory and investigated. The outer and inner elements of paratextualite in Nafahat ol-ons have been formed proportionally and fit with main text. On one side, each of these paratextualites deep down the audience's understanding and realizing and on the other side guide the audience how to use this work. Different people have created this elements, including author, scribe, publisher, editor and andandother critics, researchers and writers that of all these, author and editor have a great role in thetext readings. Also critics, researchers and writers have presented other paratextualites in various formats, have provided the possible of more communication with the text and its advertising and criticism. The maximum number and most important outer paratextualites of Nafahat ol-ons related to the time that this book was written.
خلاصه ماشینی:
مقالٔە حاضر در پرتو شناسایی و معرفی پیرامتنهای درونی و بیرونی نفحاتالنس جامی به تشریح نقش آنها در خوانش متن این اثر بزرگ ادبی میپردازد.
پیرامتنهای درونی این دسته شامل پیرامتنهایی میشود که همراه با متن اصلی در مجموعهای با نام کتاب نفحاتالنس در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.
از طرف دیگر جامی با توضیح این نکته در مقدمه، نقطٔە ابهامی در ذهن مخاطب اثرش باقی نگذاشته است؛ چون مشتمل بر نفحات انفاس طیبه مشایخ که از حظایر قدس رسیده و از مشام جان مشتاقان محاضر انس وزیده، آن را به نفحاتالنس من حضراتالقدس مسمی نموده است )جامی، ٢:١٣٧٠(.
اگرچه خود جامی این بخش ها را تحت عناوین مختلف از هم تفکیک نکرده اما بر اساس تعاریف ارائه شده از مقدمه و دیباچه، میتوان گفت بخش اول و ادامٔە آن در حکم دیباچٔە کتاب است که مدخل بحث نیست و بخش دیگر که همان توضیح مفاهیم نظری است مقدمٔە نفحاتالنس است؛ به این معنا که نفحاتالنس هم مانند تعدادی از کتب قدیم هم دیباچه و هم مقدمه دارد.
جامی به معرفی کامل این کتاب و سپس طبقاتالصوفیٔە انصاری میپردازد و پس از توضیح روش تألیف آنها، نواقص و کاستیهای موجود را روشن میکند تا مقدمه را برای بیان ضرورت و اهمیت پژوهشی جدید در این زمینه- که همان نفحاتالنس است- فراهم کند )جامی، ٢:١٣٧٠(.
نفحاتالنس به چاپ ایران نیز یکی به تصحیح، مقدمه و پیوست مهدی توحیدیپور در سال ١٣٣٦ شمسی میتوان اشاره کرد و دیگر به تصحیح، مقدمه و تعلیقات محمود عابدی که چاپ اخیر اساس کار پژوهش حاضر قرار گرفته است.