چکیده:
بر اساس دیدگاه حکمت متعالیه، انسان دارای بدن مثالی است. این بدن از یک طرف برخی از خصوصیات بدن مادی مانند شکل و اندازه را دارد و از طرف دیگر فاقد خصوصیاتی مانند قوه و استعداد است؛ ازاینجهت بدن برزخی نامیده میشود. در آموزههای دینی به وجود «بدن برزخی» اشاره شده است. در دیدگاه رایج، بدن مثالی در فلسفه همان بدن برزخی در دین است. این تطبیق اگرچه فیالجمله صحیح است و این دو دارای خصوصیات مشترکی هستند، اما تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارند. یکی از این تفاوتها، تفاوت در قوه و استعداد است. بر اساس مبانی فلسفی رایج، بدن مثالی مانند موجودات مجرد فاقد قوه، استعداد و لوازم مربوط به آنهاست. اما در آموزههای دینی، شواهدی بر وجود برخی خصوصیات در عالم برزخ (بهعنوان موطن بدن برزخی) یافت می شود که این خصوصیات مستلزم وجود قوه، استعداد و لوازم آنها در بدن برزخی است. در این مقاله ضمن بررسی این موضوع، شواهد دینی و امکان وجود قوه و استعداد در عالم برزخ و بدن برزخی بیان میشود.
According to transcendent theosophy, men have imaginal bodies in the Imaginal world. These bodies, from one side, have some features of material body such as form and size, and from another side, lack features such as potentia and aptitude. That is why they are called purgatorial body mentioned in religious texts. In the celebrated view, the imaginal body in philosophy is the same as the purgatory body in religion. Due to some similarities, this conformation is correct somehow; nonetheless, they have some dissimilarities, too. One difference is that as per the celebrated principles of philosophy, imaginal bodies lack potentia and aptitude and their entailments as the incorporeal beings do. On the contrary, there are some signs in religious scriptures suggesting features of the purgatory world (as the abode of purgatory bodies) implying potentia and aptitude in those bodies. In this essay, the possibility of potentia and aptitude in the purgatory world and their religious documents are examined
خلاصه ماشینی:
این بدن از یک طرف برخی از خصوصیات بدن مادی مانند شکل و اندازه را دارد و از طرف دیگر فاقد خصوصیاتی مانند قوه و استعداد است؛ ازاینجهت بدن برزخی نامیده میشود.
اما در آموزههای دینی، شواهدی بر وجود برخی خصوصیات در عالم برزخ (بهعنوان موطن بدن برزخی) یافت می شود که این خصوصیات مستلزم وجود قوه، استعداد و لوازم آنها در بدن برزخی است.
در آموزههای دینی، بدن برزخی مربوط به عالم برزخ است و این عالم دارای خصوصیاتی نظیر قوه، استعداد و لوازم آندو است.
«بدن برزخی» ازاینجهت که موطن آن عالم برزخ است و بین بدن مادی و نفس قرار دارد، به این نام مشهور شده است.
در این موضوع برخی از محدثین و متکلمین ادعای تواتر بر اعتقاد به وجود بدن برزخی در متون دینی دارند (مجلسی، بیتا، ج6، ص271؛ همو، 1406ق، ج3، ص309)؛ اینکه آیا بدن مثالی از طریق آیات قرآنی قابل اثبات است؟ چنانکه اشاره شده، وجود عالم برزخ در آیات قرآن قطعی است.
در عالم دنیا با خصوصیات دنیوی است و بدن مثالی دارای خصوصیاتی نظیر شکل، رنگ و اندازه در عالم برزخ با خصوصیات برزخی است.
این تطبیق اگرچه بهطور کلی صحیح است، اما برخی از خصوصیاتی که برای بدن برزخی و عالم برزخ در آموزههای دینی گفته میشود، مطابق خصوصیات بدن مثالی و عالم مثال فلسفی نیست.
بدن مثالی در آموزههای دینی از طریق روایات متواتر و نیز وجود عالم برزخ قابل اثبات است.