چکیده:
مقاله حاضر معطوف به تبیین آثار اجرایی شدن ابتکار کمربند و راه بر لایه منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران است. پرسش کلیدی مقاله عبارت از این است که اجرایی شدن ابتکار کمربند و راه چه تاثیراتی بر لایه منطقهای محیط ژئواکونومیک ایران داشته است؟ فرضیهای که در پاسخ به این پرسش ارائه شده، عبارت از این است که آثار اجرایی شدن ابتکار کمربند و راه درمحیط ژئواکونومیک ایران در قالب تبدیل شدن قزاقستان به هاب جدید لجستیک و انرژی، تعریف پاکستان به عنوان مهمترین شریک چین و تبدیل شدن امارات عربی متحده به هاب لجستیک این طرح کلان در خاورمیانه، بروز و ظهور یافته است. یافتههای مقاله نشان از تاثیرات چندگانه اجرایی شدن این طرح کلان بر محیط ژئواکونومیک ایران دارد. در ضلع شمالی اجرایی شدن راه گذرهای شرقی-غربی می تواند به تضعیف مزیت نسبی ایران به عنوان حلقه وصلکننده اقتصادهای آسیای مرکزی به اقتصاد جهانی منجر شود و از دیگر سو با توسعه زیرساختهای نرم و سخت همگرایی منطقهای، فرصتهای جدیدی برای ایران ایجاد نماید. در ضلع شرقی محیط ژئواکونومیک ایران، کاهش موانع ساختاری توسعه اقتصادی پاکستان را می توان به مثابه فرصتی جدید برشمرد.
This article explains the effects of the implementation of the Belt and Road Initiative on the regional level of Iran's geo-economic space. The effects of the implementation of the Belt and Road Initiative on Iran's geo-economics have emerged in the form of Kazakhstan becoming a new logistics and energy hub, Pakistanappearing as China's most important partner, and turning the United Arab Emirates into a logistics hub. The findings of the article show the multiple effects of the implementation of this megaproject on the geo-economics space of Iran. On the northern side, the implementation of the East-West corridors could weaken Iran's comparative advantage as a link between Central Asian economies and the global economy, and on the other hand, create new opportunities for Iran by developing soft and hard regional integration infrastructures. On the eastern side of Iran's geo-economic space, implementation of the Belt and Road Initiative will reduce the structural barriers to Pakistan's economic development. Reducing obstacles to Pakistan's economic development will create new opportunities for Iran.
خلاصه ماشینی:
The Silk Road Economic Belt شمالي محيط همسايگي ايران بيش از ساير مناطق در اجرايي شدن مسير خشکي ايـن طـرح از اهميت برخوردار بوده است .
Central Asia-China Gas Pipline يکديگر کشيده شده است ؛ گاز اين خطوط لوله درنهايت به خط لوله گاز سرتاسـري موسـوم بـه غربي - شرقي ١ چين مي رسد و از طريق آن به سواحل جنـوب شـرقي ايـن کـشور کـه مراکـز عمده مصرف به شمار مي آيند، منتقل مي شود.
با اجرايي شدن طرح ابريشم ، چين تمرکز بيشتري بـر سـرمايه گـذاري در زيرساخت هاي انرژي اين منطقه در حوزه هاي مختلف نموده است ؛ به گونه اي که مي توان اين کشور را تنها بـازيگر کليـدي در بخـش زيرسـاخت انـرژي آسـياي مرکـزي بـه شـمار آورد؛ زيرســـاخت هـــايي کـــه در نهايـــت بـــه اقتـــصاد شـــکوفاي چـــين متـــصل مي شوند(٢٠١٨٦٨,Aminjonov).
دومين حوزه زيرساختي که اتصال آن به اقتصاد چـين در قالـب ابتکـار کمربنـد و راه در منطقه آسياي مرکزي و قفقاز براي اين کشور واجد اهميت است و به تدريج ژئواکونومي ضلع شمالي محيط همسايگي ايران را تغيير مي دهد، حمل ونقـل ريلـي و جـاده اي اسـت .
حتي با وجود اينکه تاجيکستان در مسير طـرح هـاي ريلـي جـاده ابريشم قرار ندارد، چين حدود ٣٥٠ کيلومتر بزرگراه براي اتصال شمال اين کشور به پايتخـت آن احداث مي کند؛ طرح ريلي مهم ديگـري کـه در ايـن چـارچوب قـرار مـي گيـرد، راه آهـن چين - قزاقستان - ترکمنستان - ايران ٢ است که البته هنوز بـا موانـع اجرايـي مهمـي مواجـه است .
پيامدهاي اجرايي شدن ابتکار کمربند و راه در ضلع شرقي محيط ژئواکونوميک ايران مهم ترين طرح در قالب ابتکار کمربند و راه در ضلع شرقي محـيط ژئواکونوميـک ايـران ، راه گذر اقتصادي چين -پاکستان است .