چکیده:
وجود یک نظام پاسخگویی پویا و کارآمد، ضرورتی انکارناپذیر در تحقق توسعة پایدار است. نظامی به رشد و توسعه دست مییابد که یک رابطة نظاممند پاسخخواهی و پاسخگویی را بین شهروندان و دولت، ایجاد و نهادینه سازد. هدف از پاسخگویی؛ سالمسازی عملکرد انسان و وادارساختن وی به رفتار مبتنی بر محاسبه و تعقل است. پاسخگویی، تضمینی برای حصول اطمینان مردم از استفادة بهینة دولت از منابع عمومی و در واقع به مفهوم تعهد به جوابگویی در مقابل مسئولیت پذیرفتهشده میباشد. این پندار که دولت تصمیم گرفته و شهروندان، صرفاً اطاعت کنند، ارمغانی جز افول دولت ندارد. این مقاله درصدد است از منظر نظریة رئالیسمانتقادی، نظام پاسخگویی در ج.ا. ایران را با توجه به الگوی مطلوب در متون دینی مورد آسیبشناسی قرار داده و توصیههای لازم را در جهت تحقق نظام پاسخگویی کارآمد و مطلوب ارائه نماید.
The existence of a dynamic and efficient accountability system is an undeniable necessity in achieving sustainable development. A system of growth and development is achieved through establishing and institutionalizing of a systematic relationship of accountability and accountability between citizens and the government. The purpose of accountability is Improving human performance and forcing them to behave, based on calculation and reasoning. Accountability is a guarantee for the people to ensure that the government makes optimal use of public resources, and in fact in the sense of a commitment to accountability. The notion that the government has decided and that the citizens simply obey has nothing but the downfall of the government. This study seeks the system of accountability in the Islamic Republic of Iran from the perspective of the critical realism theory to pathologize Iran according to the desired pattern in religious texts and to provide the necessary recommendations for the realization of an efficient and desirable accountability system.
خلاصه ماشینی:
ادبيات پژوهش جديدترين آثار پژوهشي در ارتباط با موضوع مقاله ، از منظر محتوا و روش به چند بخش قابل تفکيک است ؛ - برخي از اين آثار از نظر محتوا، به بررسي الگوي مطلوب حکمراني در متون فقه شيعه پرداخته اند و نقطۀ تمرکز آنها نيز روايات حضرت علي در نهج البلاغه و با محوريت عهدنامۀ مالک اشتر است .
هدف اينگونه آثار بيشتر بررسي تطبيقي ميان الگوي حکمراني مطلوب در اسلام در مقايسه با نسخۀ غربي آن است ؛ از جمله مقالۀ «حکمراني خوب بر اساس نامۀ مالک اشتر و مقايسۀ آن با اصول حکمراني بانک جهاني» (يوسفي و بابايي، ١٣٩٤)؛ - دسته اي ديگر از اين پژوهش ها، آثار فقهاي اماميه به ويژه آيت الله خميني را -به عنوان رهبر انقلاب اسلامي- در زمينۀ حکمراني مطلوب و به تبع آن عنصر پاسخگويي بررسي نموده اند، رسالۀ «حکمراني مطلوب در انديشۀ سياسي امام خميني»، در پي اثبات اين فرضيه است که پاسخگويي و مشارکت سياسي به نحو مطلوبي در قانون اساسي پيش بيني شده است (ضميري ، ١٣٨٧).
3 پاسخگويي جانشين معصوم همان ادله اي که در پاسخگويي معصوم صدق ميکند در خصوص پاسخگويي جانشين معصوم نيز صادق است ، چراکه حکومت بر اساس مباني فقهي و متون اصيل ديني، امانتي است که خداوند بر امام معصوم قرار داد، ولي فقيه نيز ابتدا از جانب خداوند و امام معصوم ولايت عام يافته و از سوي ديگر چون توسط مردم انتخاب ميشود بايد نسبت به آنها پاسخگو باشد.