چکیده:
فرآیند حرکت جهان به سمت پایان تاریخء با تکوین مفهومی به نام
موعود و فرازو نشیبهای آن در دوران ارتباطات.ت در تولیدات
سینمایی بسیاری مورد توجه قرارگرفته است. توجه به مقوله
موعودگرایی درتولیدات سینمایی غربی» ازاولین فرآوردههای شکل
گرفته درعرصه سینما نمایان است. حضور یک منجی که در آخرالزمان
برای احقاق حق میآیدء دربسیاری از تولیدات سینمای غرب قابل
رویت است. شاید در فعالیتهای ملیس بتوان ريشه این تفکر را رویت
کرد. ملیس درسال ۱۸۹۷ دراطراف پاریس» اولین استودیوی
فیلمبرداری را تاسیس کرد. وی از فیلمء برای بیان عقاید خودش
استفاده کرد. اولین فیلم طولانی وی» محاکمه دریفوس (۲۵۰ متر)» از
عقاید آزادی خواهانه محکومان بیگناه که تحت ظلم و ستم قرارگرفته
بودند» حمایت میکرد و درخاتمه رهایی را نوید میداد. درنگاه به
فعالیتهای بعدی نیزشاید بتوان در فیلمهایی نظیرسیصد.ء
پرسپولیس» روز استقلال» مسیرسبز شبی بدون شاهء به استنباط
مضمون موعود وبهکارگیری مفهوم دینی پایان تاریخ دست یافت.
روش شناسی برای شناخت مضمونهای موعودگرا و تحلیل و استنباط
آنها مبتنی برتولیدات سینمایی دارای رویکردهای متعدد و درعین
حال تنوع درروش و تکنیک است. نگاهی به فعالیتهای انجام شده
دراین عرصه درایران و جهان نشان میدهد که رویکردهای حاضر
مبتنی برزمان (نظیر تحلیلهای مبتنی برتاریخ ویا درجریان زمان) یا
مبتنی بروسعت یا عمقنگری به مضامین (همچون روشهای مورد
استفاده درروشهای توصیفی) يا نشانهشناختی و نظایرآن را دربرگیرد
و هرکدامء دربردارندةٌ مجموعه ای از روشها و تکنیکها نیزهستند.
شاید با تاکید برچگونگی گردآوری اطلاعات بتوان ازهرسه دسته
روش های توصیفی» تبیینی و ترکیبی برای استنباط مضامین موعودگرا
و تحلیل مفاهیم مرتبط با آن» استفاده کرد. در تحقیقات توصیفی
میتوان ازروشهای تحلیل محتوای کیفی تحلیل گفتمان» در
تحقیقات تبیینی ازروش تحلیل محتوای استنباطی و در تحقیقات
تلفیقی از تحلیل گفتمان انتقادی» تحلیل محتوای ارتباطی و تحلیل
روایت بهره گرفت. بیشک درهریک از روش های پیشنهادی»
تکنیکهای خاص تحقیق درآن روش مورد تاکید است و هرروش نیز
مراحل روش شناسی خود را داراست.
در سازماندهی این مطالب» بسته به عمق فعالیت مورد انتظاره شکل
ارائه مضامین متفاوت است. برای مغال دراطلاعات اکتشافی» توجه به
توسعه شناختهای اولیه از ابعادء دامنه وگستره مسئله موعودگرایی و
پایان تاریخ مورد نظراست و تحقیقات توصیفی ابزاراصلی برآوردن
نیازهای اطلاعاتی اکتشافی در خصوص موعودگرایی است.
روش مورد تأکید در این مقالهء اسناد و مدارک علمی است. در این
مقاله درپی طرح روش شناسی تحلیل و استنباط مضامین موعودگرا از
فیلمهای سینمایی این عرصه از فعالیت هستم.