چکیده:
تحلیل گفتمان به عنوان یک رویکرد میانرشتهای در مطالعات و در قلمروهای مختلف اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد. در میان انواع گوناگون تحلیل گفتمان، تحلیل گفتمان انتقادی که ریشه در زبانشناسی انتقادی دارد، مورد توجه نورمن فرکلاف قرار گرفت. فرکلاف در تحلیل گفتمان انتقادی خود، به بررسی توصیف، تفسیر تعامل بین بافت و گفتمان و تبیین چگونگی تاثیر دوسویۀ ساختار اجتماعی و گفتمان میپردازد. بررسی رمان "الحرب فی بر مصر" اثر یوسف القعید با بهرهگیری از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی (CDA) فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مشخص میکند که نویسنده در سطح توصیف، با ایجاد تقابلها و تضادهای معنایی و کاربرد واژگان خاص در پی بیان اندیشههای خویش است و در سطح تفسیر، به بافت موقعیتی، پیشفرضها و میانمتنیهای گفتمان توجه دارد و چارچوب و موضوع مورد نظر خود را در قالب رمان و طی گفتمانها بیان میکند و همچنین در سطح تبیین قصد دارد تاثیر ساختار اجتماعی در نوع گفتمان و تاثیر بازتولیدی که این گفتمان میتواند در تغییر ساختار بگذارد را به تصویر میکشد.
Discourse analysis is using as an interdisciplinary approach in studies and various social domains. Critical Discourse Analysis Rooted in Critical Linguistics Among the multiple types of discourse analysis are Norman Fairclough. In his critical discourse analysis, Fairclough examines the description, interpretation of the interaction between context and discourse and explains how the social structure and address work in both. A study of the novel "War in Egypt" by Yusuf al-Qaeda using Fairclough's Critical Discourse Analysis (CDA) approach and responding to the quality of critical analysis of the novel's discourse at the levels of description, interpretation, and explanation. It is clear that the author creates semantic contrasts and contradictions at the level of the story, and the use of specific words seeks to express his thoughts. Furthermore, it pays attention to the situational context, presuppositions, and contexts of the discourse at the level of interpretation. It represents its framework and subject matter in the form of novels and through addresses. At the level of explanation, it intends to depict the effect of social structure on the type of discourse and the impact of reproduction that this discourse can have on changing the format
خلاصه ماشینی:
بررسی رمان «الحرب فی بر مصر» اثر یوسف القعید با بهره گیری از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی (CDA) فرکلاف و در پی پاسخگویی به کیفیت تحلیل انتقادی گفتمان رمان مذکور در سطوح توصیف ، تفسیر و تبیین ، مشخص میکند که نویسنده در سطح توصیف ، با ایجاد تقابل ها و تضادهای معنایی و کاربرد واژگان خاص در پی بیان اندیشه های خویش است و در سطح تفسیر، به بافت موقعیتی، پیش فرض ها و میان متنیهای گفتمان توجه دارد و چارچوب و موضوع مورد نظر خود را در قالب رمان و طی گفتمان ها بیان میکند و در سطح تبیین قصد دارد تأثیر ساختار اجتماعی در نوع گفتمان و تأثیر بازتولیدی که این گفتمان میتواند در تغییر ساختار بگذارد را به تصویر کشد.
در عین حال پژوهش های چندی نیز دربارة موضوع مورد بحث صورت گرفته است که از آن جمله میتوان به مقالۀ «تحلیل گفتمان غالب رمان أجنحۀ الفراشۀ از محمد سلماوی براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف » اشاره کرد که خیریه عچرش به همراه دیگر همکاران ، در سال ١٣٩٥ ش در شماره ٤١ مجله علمی – پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی به چاپ رسانده اند و رمان مذکور را در سه سطح تحلیل انتقادی فرکلاف مورد بررسی قرار داده اند.
فرکلاف این سطح را که اولین سطح در تحلیل گفتمان انتقادی وی است ، در سطوح واژگان ، دستور و ساخت های دستوری متن موردبررسی قرار میدهد (همان : ١٧١-١٧٠) که در ادامه پژوهش و در مرحله توصیف رمان الحرب فی بر مصر به بررسی ارزش های کلمات و ویژگیهای دستوری ازنظر تجربی، رابطه ای و دستوری پرداخته میشود.