چکیده:
امنیت غذایی یکی از فاکتورهای اصلی تامینکننده سلامت فردی و اجتماعی بوده و ضامن توسعه و پیشرفت جامعه محسوب میشود. امنیت غذایی از چنان اهمیتی برخوردار است که بانک جهانی و فائو هدف توسعه هزاره سوم را امنیت غذایی معرفی نموده است. در همین راستا، تحقیق حاضر میکوشد نقش متغیرهای جمعیتی در ناامنی غذایی خانوارهای شهر تبریز را مورد مطالعه قرار دهد. تحقیق به روش پیمایشی انجام شده و جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوارهای شهر تبریز تشکیل دادند که تعداد آنها بالغ بر ۳۷۸۳۲۹ خانوار بود. از این تعداد، 426 خانوار بر اساس روش نمونهگیری خوشهای تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. همچنین، برای تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده از نرم افزار spss نسخه 22 استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد که از هر 100 خانوار تبریزی تقریبا 4/10 خانوار دچار ناامنی غذایی هستند. از این میزان نیز 1/6 درصد در طول سال دچار ناامنی غذایی هستند. همچنین، نتایج نشان داد که با افزایش سن و شاخص تودۀ بدنی از میزان ناامنی غذایی کاسته میشود، اما با بالا رفتن بعد خانوار ناامنی غذایی نیز روند صعودی را طی میکند. ناامنی غذایی در میان زنان و سرپرستان خانوار با محل تولد روستایی به طور معنی داری بیشتر از مردان و سرپرستان خانوار با محل تولد شهری بوده است. وضعیت ناامنی غذایی سرپرستان شاغلین، دارای تحصیلات بالا و مسکن سازمانی و شخصی در مقایسه با سرپرستان بیکار، دارای تحصیلات اندک و بیسواد و مسکن اجارهای به طور معنی داری کمتر است. پس سن، شاخص تودۀ بدنی، بعد خانوار، جنسیت، محل تولد، وضعیت تحصیلات، اشتغال و مسکن سرپرستان خانوارها تعیین کنندههای جمعیتی میزان ناامنی غذایی محسوب میشوند.
Food security is one of the main factors providing individual, social health and food security is a guarantor of the development and advancement of society. Food security is so important that the World Bank and FAO have introduced food security as a goal of the third millennium development. In this context, this paper aims to Study of the role of demographic variables in food insecurity on Tabriz households. The research method was survey and the study population includes the heads of households in the Tabriz city, that is approximately 378,329 households. of the entire statistical society, 426 households were selected based on multi-stage random cluster sampling and techniques of data collection was a questionnaire. the data collected for analysis SPSS version 22 software was used. Findings show that about every 100 households in Tabriz, nearly 10.4 households are suffering from food insecurity. of this amount, 6.1% of the during year is suffering from food insecurity .also, the results showed that with the increase in age and body weight index, the level of food insecurity was reduced, but food insecurity will increase with increasing number of household members. food insecurity among women and head of household with a place of rural birth was significantly higher than that of men and head of household with a place of urban birth. food insecurity in between occupational household caretakers, high education and institutional and personal housing is significantly lower compared to unemployed, low educated, illiterate and rental housing. therefore, age, body mass index, household size, gender, place of birth, education status, occupation and housing of households are the determinants of population on rate of food insecurity.
خلاصه ماشینی:
بنابراين ، تحقيق حاضر تلاش دارد که تعيين کند ميزان ناامني غذايي در خانوارهاي شهر تبريز چقدر است ؟ آيا ناامني در خانوارهاي شهر تبريز مزمن و در طول سال است يا گذرا و فصلي مي باشد؟ همچنين متغيرهاي جمعيتي چه نقش در کاهش و يا افزايش آن ايفا مي کنند؟ مباني نظري و تجربي با وقوع بحران غذا در اويل دهه ۱۹۷۰، مفهوم امنيت غذايي مورد توجه قرار گرفت و مطالعات متعددي ابعاد مختلف آن را مورد بررسي قرار دادند.
طاهري ، هنرکار و درستي (۱۳۹۵) در تحقيق خود نشان دادند که در روستاي قهي از توابع استان اصفهان شيوع ناامني غذايي ۵۰ درصد بوده و ارتباط معني داري بين امنيت غذايي با جنس کودک ، شغل مادر، بعد خانواده ، ميزان تحصيلات و وضعيت اقتصادي خانوار وجود داشت .
(Huang, Potochink and Heflin, 2017) 223 ۱۴۰۰ پيمايش امنيت غذايي در خانوارهاي شهري و روستايي آمريکا نشان داده است که در حدود يک سوم از خانواده به ندرت و گاهي اوقات ناامني غذايي شان همراه با گرسنگي بوده و در هر زمان از سال اين وضعيت را تجربه مي کنند.
Baer, Scherer, Tracy, Fleegler, Areej 2.
بر اساس نتايج بدست آمده از تحليل واريانس يکطرفه ناامني غذايي برحسب وضعيت شغلي مي توان گفت که ميانگين ناامني غذايي در ميان سرپرستان شاغل دولتي شهر تبريز در پايين ترين سطح قرار گرفته است و سرپرستاني بازنشسته نيز از اين حيث در رتبه دوم جاي گرفته اند.