چکیده:
حزب ایران نوین با نظر مساعد محمدرضاشاه پهلوی در 24 آذر 1342 اعلام موجودیت کرد؛ و بهدنبال تاسیس «حزب رستاخیز ملت ایران» در 11 اسفند 1353 منحل شد. در آن فاصله زمانی، حزب ایراننوین علاوه بر تشکیل دولت، فراکسیون اکثریت مجلس شورای ملی را نیز هدایت کرد. هدف این مقاله، بررسی نقش حزب ایراننوین در برگزاری انتخابات و جایگاه آن در مجلس شورای ملی در دوره 23 است. یافتههای مقاله نشان میدهد انتخابات پر از تقلب دوره 23 و حضور تعیینکننده حزب ایراننوین در مجلس شورای ملی آن دوره، نافی اصل تحزب و سیاستورزی حزبی منتهی به حکمرانی حزبی، در چارچوب نظام مشروطه، بود.
خلاصه ماشینی:
در فرداي آن روز ساواک به جلوه هايي از اين به اصطلاح اخذ رأي در تهران و ساير شهرهاي کشور چنين اشاره کرده بود: به دنبال تقسيم بندي حوزه هاي انتخاباتي بين گردانندگان احزاب ايران نوين و مردم در مرکز و بدون توجه به زمينه هاي لازم و وادار نمودن اعضاي شرکت هاي تعاوني روستايي و کارگران کارگاه ها و اکثر کارمندان دولت به اخذ کارت هاي الکترال و تحويل اجباري به مسئولين احزاب قريب نه ميليون کارت انتخاباتي مجلسين شوراي ملي و سنا در اختيار مسئولين کميته هاي احزاب ايران نوين و مردم قرار گرفته که بر مبناي سهميه بندي در کميته هاي حزب اقدام به پرنمودن کارت هاي مذکور نموده و نتيجتا از ساعت ٧٣٠ روز ١٣٥٠/٤/١٨ تعداد بسيار قليلي از اعضا و وابستگان کانديداها و کارکنان حزب بدون توجه به افکار عمومي و نحوه قضاوت مردم به طور تيمي و دسته جمعي و به صورت کاملا آشکار کارت هاي مزبور را در اتوبوس و ماشين هاي سواري قرار داده و متناوبا به حوزه هاي اخذ رأي در مناطق مختلف مراجعه و کارت ها را به صندوق هاي رأي ريخته و در پاره اي موارد از وجود جوانان کم سن که حائز شرايط رأي دادن نبودند استفاده نموده اند (حزب ايران نوين به روايت اسناد ساواک ، ج ٤: ٢٣٩).