چکیده:
مادۀ 103 منشور ملل متحد، یکی از مهمترین مقررات این سازمان در راستای ایجاد انسجام و وحدت نظام حقوقی ملل متحد است. این ماده ضامن حفظ برتری تعهدات منشوری بر دیگر تعهدات دولتها ناشی از معاهدات، سایر موافقتنامههای بینالمللی، و حتی بهعقیدة برخی عرف نیز میباشد؛ امری که بین صاحبنظران محل اختلاف است. تعهدات منشوری، علاوه بر تعهدات بنیادین منشور، مانند اصل عدم توسل به زور، حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات، حفظ صلح و امنیت بینالمللی و عدم مداخله در امور داخلی کشورها، شامل تعهدات ناشی از تصمیمات الزامآور ارگانهای سازمان ملل هم میشود. از مهمترین این تعهدات میتوان به تصمیمات شورای امنیت بهموجب فصل هفتم و مادۀ 25 منشور اشاره کرد؛ امری که از کارهای مقدماتی تهیه و تدوین منشور، رویة قضایی دیوان بینالمللی دادگستری و رویة خود شورا نیز برمیآید. در این مقاله با روش توصیفی -تحلیلی و پس از بررسیهای نظرات مختلف و اهمیت نظم ملل متحد، این نتیجه حاصل شد که این برتری تعهدات منشوری، صرفا محدود به تعهدات معاهدهای نیست و تعهدات عرفی را نیر دربرمیگیرد و با توجه به ویژگی اساسی بودن منشور، میتوان آن را بر دول غیرعضو نیز اعمال کرد.
خلاصه ماشینی:
در اين ميان، به دليل وجود رابطۀ تنگاتنگ بين مادۀ 103 و 25 منشور ملل متحد و درک بهتر موضوع و حدود اِعمال مادۀ 103، بررسي مختصر مادۀ 25 مفيد خواهد بود؛ زيرا در مادۀ 25 از لفظ «تصميم» استفاده شده است؛ لفظي که تمام اختلاف نظرها و تفاوت ديدگاهها در آن خلاصه ميشود؛ واژهاي که ميتوان آن را در زمرۀ تعهدات منشوري دولتها آورد و بر ساير تعهدات آنها برتري داد؛ زيرا قطعنامههاي الزامآور شورا موجد هنجارهاي حقوقياند (سادات ميداني، 1384،ص 205).
A/RES/25/2625, Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations and Co-operation Among States in Accordance with Charter of the United Nations, Annex, part 7, 1970 A/RES/25/2734, Declaration on Strengthening International Security ،1984.
Kelsen, Hans, 1949, “Conflicts between Obligations under the Charter of the United Nations and Obligations under other International Agreements: An Analysis of Article 103 of the Charter”, University of Pittsburg Law Review, vol.
Klein Ed, the Vienna Convention of the Law of treaties: a Commentary, London, Oxford University Press, Kolb, Robert, 1949, “Does the Article 103 of the Charter of the United Nations Apply only to Decisions or also to Authorizations Adopted by the Security Council?”, Max Plank Institut fur auslandisches offentliches Recht und Volkerrecht, vol.
Oosthuizen, Gabriel, 1999, “Playing the Devil’s Advocate: the United Nations Security Council is unbound by law”, Leiden Journal of International Law, vol.
Orakhelashvili, Alexander, 2007, “the Acts of Security Council: Meaning and Standards of Review”, Max Plank Yearbook of United Nations Law, Vol. 11, pp.
Reports 1962 United Nations Conference on International Organization, vol.