چکیده:
همانگونهکه عشقورزیهای همسرانه با ایجاد آرامش روانی و جسمی در استحکام خانواده مؤثرند، اختلاف در کامجویی جنسی نیز میتواند زندگی مشترک را به تنش دچار سازد. نگاهی به رهنمودهای پیامبر(ص) و ائمه، توجه به تأثیر این امر در رفع اختلاف میان همسران را نشان میدهد. بر این اساس، پرسش آن است که این پیشوایان برای دورماندن زوجین از اختلاف در این مسأله یا برونرفت از آن به هنگام بروز تنش چه راهکارهایی اندیشیدهاند؟ پرسشی که پاسخ آن با رجوع به کهننگاشتههای حدیثی، تاریخی و تفسیری و تحلیل دادههای مرتبط، فراچنگ آمده است. یافتههای پژوهش، اقدامات معصومان را در دوگونه از راهکارهای پیشگیریمحور مانند توجه به بایستههای جسمی و همشأنی در پاکدامنی ناظر به دوران قبل از عقد، راهکارهایی بهسان پناه قرارندادن عبادت برای فرار از وظایف همسری، آگاهیدادن به وظایف جنسی در زندگی مشترک و راهکارهای برونرفت از تنش مانند بخشش، الگودهی عینی، مقابله با رسوم غلط و جدایی نشان میدهد. با این توجه که پس از جدایی، با ماندن زن در خانه و دلبری از همسر، راه بازگشت به زندگی باز بماند.
خلاصه ماشینی:
به سبب اهمیت پایداری زندگی مشترک در آموزههای اسلامی، این پرسش مطرح است که پیامبر(ص) و امامان بهعنوان پیشوایان دینی و آگاه به احکام الهی، در راستای پیشگیری و همچنین برونبرد زندگی همسران از تنشهای جنسی به چه راهکارهایی اندیشیدهاند؟ در راستای پاسخگویی به این پرسش، ابتدا با رجوع به کهننگاشتههای حدیثی، تاریخی و تفسیری، دادههای مرتبط با این مسأله استقراء شده و سپس با ترکیب دادههای همراستا، راهکارهای اندیشیده شده توسط این مردان دین شناخته و تحلیل شدهاند.
باید دانست در این دو اثر، به تناسب بحث تنها به ذکر نمونههایی از آیات و روایات معصومان توجه شده است، در حالیکه در نوشتار حاضر، نخست گردآوری جامع اطلاعات بازتابیافته در ارتباط با این مسأله از میان دیریننگاشتهها مدنظر است و دیگر آنکه بر اساس این دادهها، شیوه مواجهه معصومان با مشکل در ابعاد مختلف آن بررسی خواهد شد تا هم راهکارهای ایشان در امر پیشگیری و هم برونرفت از اختلاف، مورد شناخت قرار گیرند.
آنگاه زن با حضور نزد رسول خدا(ص) از آنچه میان وی و همسرش گذشته بود سخن گفت و کسب تکلیف کرد و در پی نزول آیه، این بخشش توسط رسول خدا(ص) مورد تایید قرار گرفت (مقاتلبن سلیمان، 1423، ج1، ص412 و طبری، 1412، ج5، ص198) باید متذکر گردید در برخی از تفاسیر، در شأن نزول این آیه سخن از «سودهبنت زمعه» و رسول خدا(ص) به میان آمده است که سوده با بخشش حق خود به عایشه در تلاش برآمد پیامبر(ص) را از فکر طلاقدادن خود منصرف سازد (ابن ابیحاتم، 1419، ج4، ص1079؛ ثعلبی نیشابوری، 1422، ج3، ص395 و طوسی، بیتا، ج3، ص346–347).