چکیده:
بحرانها به دلیل اهمیت و دائمی بودنشان در سیستم بینالملل، همیشه در کانون نظریهپردازی علم روابط بینالملل و سیاستگذاری کشورها قرار داشتهاند. تحول سیستم بینالملل، تحول در دستگاه تحلیلی _ نظری بحرانها را در پی داشته و به همین منظور تکامل سیستم بینالملل و تبدیل آن به سیستم پیچیده _ آشوبی دستگاه تحلیلی یادشده را با بنیادها و قواعد نوینی روبهرو نموده که نوپدیدگی از برجستهترین پیامدهای آنها میباشد. بر همین اساس با توجه به ناکارآمدی ادبیات موجود در توجه به این موضوع، این پرسش اساسی مطرح میشود که «سازوکار علّی شکلگیری بحرانها در سیستم بینالملل پیچیده و آشوبی چگونه عمل میکند؟». پژوهش حاضر با محوریت بخشیدن به نظریه «پیچیدگی و آشوب» و با تأکید بر منطق غیرخطی حاکم بر سیستم بینالملل نوین، دستگاه تحلیلی بحران را بر پایه دینامیک قدرت غیرخطی، نوپدیدگی شناختی، علّی و قوانین بازسازماندهی نظری بررسی کرده و دو مدل «هیترارشی» و «پانارشی» را بهعنوان مدلهای اصلی در شکلدادن به نوپدیدگی در روابط بینالملل مطرح کرده است. بحرانها، برآمده از گرایش سیستمهای بینالمللی پیچیده و آشوبی و دینامیک قدرت آن به زایش نوپدیدگی و کارکرد در دو منطقه مجزای پیچیدگی و انطباقی است که حاکمیت سازوکارهای غیرخطی در این مناطق سببساز بحران خواهند بود.
Due to the importance of crises, they have been at the center of theorizing by International Relations and states' policy-making. The evolution of the international system has led to the development of the theoretical, analytical apparatus of crises. In this regard, the international system's change and transformation into a complex-chaotic model have confronted the crisis analytical device with new foundations and rules. Accordingly, given the existing literature's inefficiency in addressing this issue, the fundamental question arises of "how the causal mechanism of crisis formation in a complex and chaotic international system works?" This article focuses on the theory of complexity and chaos. The author emphasizes the modern global system's nonlinear logic and presents the crisis analysis system based on cognitive, causal, and law emergence. The article introduces the two models of heterarchy and Panarchy as the leading models shaping of emergence in international relations. Crises arise from the tendency of complex and chaotic global systems and their power dynamics to emergence and functions in two separate regions of complexity and adaptation that which lead to the activation of nonlinear mechanisms in such areas and then will cause a crisis.
خلاصه ماشینی:
برچر این گزاره را مطرح میکند که بحران در میان واحدها، هنگامی تسریع میشود که در درون ساختار پلیسنتریک و در یک سیستم تابعه با تعارضات دیرپا فوران نموده و ناهمسانی قدرت میان طرفین درگیر وجود نداشته باشد و افزون بر آن رژیمهای سیاسی آنها غیردموکراتیک بوده و در همجواری جغرافیایی یکدیگر قرارگرفته باشند (Brecher, 2017).
نوپدیدگی بهعنوان یکی از ویژگیهای پیچیدگی و سیستمهای پیچیده و آشوبی مورد تأکید قرارگرفته است (Christen & Franklin, 2002; Elder-Vass, 2005; Fromm, 2004; Gregersen, 2006; Hardjono & van Kemenade, 2021; Lanhoso & Coelho, 2020; Pariès, 2006; Zheng, 2021).
شناسایی سازوکارهای گوناگون و ترکیب احتمالی آنها، نیاز به دستگاه تحلیلی نوینی دارد که در ادبیات موجود یافت نخواهد شد؛ بنابراین توجه به دینامیک قدرت، نوپدیدگی و بحران در ارائه دستگاه تحلیلی پدیده بحران در سیستم بینالملل میتواند یاریبخش نظری به ادبیات موجود باشد.
نوپدیدگی دینامیک که نشاندهنده این واقعیت است که در سیستمهای بینالمللی پیچیده و آشوبی، لایهها یا سطوح گوناگونی شکل میگیرند که هرکدام دارای نظم متمایز، اما به هم پیوندی خواهند بود.
در این وضعیت، زمینه برای فعال شدن همزمان دینامیک قدرت در لایههای گوناگون (ساختار لایهای) و سلسلهمراتب (ساختار عمودی) سیستم بینالملل و درنتیجه کارکرد غیرخطی آن فراهم میشود؛ 5.
6. دینامیک قدرت و بحران دینامیک قدرت دارای پنج منطقۀ پیچیدگی است که سبب کارکرد سیستم بینالملل در لبه آشوب و بهدور از نقطه تعادلی خواهد شد؛ این پنج منطقه برآمده از پنج الگوی کارکردی چنین دینامیکی خواهد بود.
The concept of emergence in complexity science: Finding coherence between theory and practice.
Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century's End (Vol. 16): Cambridge University Press.