چکیده:
در این تحقیق استشاره و استخاره که دو راهکار تصمیم سازی در فرهنگ اسلامی و قرآنی است مورد نقد و بررسی قرار گرفت. استشاره و استخاره دو موهبت از مواهب بزرگ خداوند مهرباناند که به هنگام حیرانی و سرگردانی میتوانند برای انسان راهگشا باشند. این دو امر همانند دیگر امور در زندگی ما برای شروع اولیه نیاز به رعایت یک سری اصول و شرائط دارد که اگر با رعایت آداب و شرائطشان انجان نشوند نهتنها انسان را از حیرانی بیرون نمیآورند بلکه او را به گمراهی نیز میکشاند. لذا در این مقاله به مسائلی از قبیل چیستی و چرایی استشاره و استخاره، جایگاه آنها در آیات و روایات و شرائط آنها پرداخته شد. برای پاسخگویی به این موارد از روش تحقیق توصیفی استفاده شد و با مراجعه به منابع مکتوب و غیر مکتوب و سایتهای اینترنتی، مطالب لازم جمع آوری گردیده است.
خلاصه ماشینی:
١. مشورت جايگاه مشورت در قرآن کريم حق تعالي براي آمرزش بندگانش و نزديک کردن دل هايشـان بـه يکـديگر و ضـمنا براي آزمايش دشمنان و منافقان به فرستاده خود که صاحب عقل کل بود و از راه وحـي از انوار الهامات بيپايان الهي بهره مند بود اينطور فرموده است که : ﴿وشاورهم في الأمرفإذاعزمت فتول علي الله إن الله يحب المتوکلين ﴾(آل عمران / ١٥٩) ٢٦٦ /فصلنامه مطالعات قرآني، سال دوازدهم ، شماره ٤٥، بهار ١٤٠٠ «در کارها با آنان مشورت کن و چون تصميم گرفتي بر خدا توکل کـن زيـرا خداوند توکل کنندگان را دوست ميدارد» آيت الله جوادي آملي درباره مشورت رسول خدا آورده اند: مشـورت رسـول خدا(صـلي الله عليه و آله ) که اسوه حسنه اهل ايمان است سـبب تأسـي اهـل ايمـان بـه سـيره آن حضرت در مشورت با ديگران است که چند نتيجه دارد: الف احترام به آراي مؤمنان و مشارکت در تصميم سازيها و تصميم گيريها و زمينه خود باوري و شناخت توانمنديها را در آحاد مردم فراهم ميآورد.
استشاره و استخاره دو راهکار تصميم سازي در فرهنگ اسلامي و قرآني/ ٢٧٣ در اينجا به ذکر نمونه اي از رواياتي که به اين نوع از استخاره (استخاره به معنـي عـام ) تشويق نموده اند، ميپردازيم : قال الصادق (عليه السلام ): «يقول الله عز وجل : من اشقاء عبدي ان يعمل الاعمـال ولا يستخير بي»؛ خداوند متعال فرموده است : از نشانه هاي بدبختي بنده مـن ، آن اسـت کـه کارهاي خود را انجام دهد و از من طلب خير نکند(نوري، ١٤٠٨ق : ٦/ ٢٦٢).