چکیده:
تعزیه یکی از مهمترین شکلهای نمایش ایرانی است. تعزیه در شهرها و مناطق مختلف
ایران تفاوتهایی در شیوه و شکل اجرا دارد و در شهر میبد نیز به شکل سنتی اجرا میشود
و در طول همهی این سالها بهعنوان یک هنر اجرایی همواره در ارتباط ناگ با مرده بوده
و بخشی از فرهنگ عمومی مردم این منطقه بهشمار میآید. این پژوهش باتوجه به اهمیت
اجرای تعزیه در میبد و با تمرکز بر مشخصههای ویژهی آن در این منطقه به مطالعهی شکل و
فرم تعزیه در این شهر میپردازد.
هدف از انجام این پژوهش, مطالعهی مشخصهها و ویژگیهای تعزیهی میبدء بهعنوان
یک رسانهی مذهبی و ثبت ویژگیهای منحصربهفرد آن در میان شیوههای دیگر اجرای تعزیه
در نقاط دیگر ایران است. برایناساس حفظ جنبههای ساختاری و تاکید و توجه بر عناصر
محتوایی و نیز رویکرد ارتباطی تعزیه با مردم که بهطور مستقیم با اعتقادات آیینی و مذهبی
مردم میبد مربوط میشودء بهطور جدی مورد توجه قرارگرفتهاست. تحقیق حاضر برپایهی این
فرضیه شکل میگیرد که: «حیات تعزیهی ایرانی بهواسطهی پشتوانههای اعتقادی دینی و سنتی
مردم وابسته به عوامل سنتی» فرهنگی و اعتقادی است و فاصله گرفتن از این گسترهی مردمی
میتواند در کیفیت اجرا و نیز میزان استقبال از آن تاثیرگذار باشد».
بنابراین در این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش اصلی هستیم که: «چه ویژگیهای
شاخصی در اجرا و ارتباط تعزیهی میبد باعث بقا این شیوهی نمایشی در این شهر بودهاست؟»
و «آیا قطع ارتباط پشتوانههای سنتی و فرهنگی باعث از بین رفتن جایگاه مردمی تعزیه خواهد
شد؟»
برای پافتن این پرسشهاء تعزیهی میبد با سابقهی طولانی اجرا و بهواسطهی استقبال
کسترده مردم از آن مورد مطالعه قرارمی گیرد و براساس یافتهها در پی آن خواهم بود تا ضمن
ارزیابی و تمرکز بر ویژگیهای تعزیه میبد و مشخصهی فرهنگی و اجتماعی این زیستبوم؛
شاخصههای مهم میان گذشتهی تعزیه و احتمالات قابل پیشبینی دربارهی آیندهی این هنر
نمایشی ایرانی را مورد شناخت قراردهم.
Taziyeh is one of the most important forms of Iranian drama.
Taziyeh in different cities and regions of Iran has differences in
performing method and form and is performed in a traditional way
in Meybod city and during all these years as a performing art has
always been in close contact with the people and is a part of the
general culture of these people. Due to the importance of Taziyeh in
Meybod and focusing on its special features in this region, this study
investigates the form of Taziyeh in this city.
The purpose of this study is to study the characteristics and features
of taziyeh in Meybod, as a religious media and to record its unique
features among other methods of performing taziyeh in other parts
of Iran. Therefore, the basis of preserving the structural aspects and
emphasizing and paying attention to the content elements as well as
the communicative approach of taziyeh with the people, which is
directly related to the religious beliefs of people, has been seriously
considered. The present study is based on this hypothesis that:
“The life of Iranian taziyeh is depended on traditional, cultural and
religious belief of people. due to the religious and traditional beliefs
of the people, and ignoring this popular range can affect the quality of
performance and its acceptance.” “.
Therefore, in this study, we seek to answer the main question:
“What outstanding features in the performance and communication
of taziyeh in Meybod have caused the survival of this theatrical style
in this city?” And “Will the disconnection of traditional and cultural
backgrounds destroy the popular position of Taziyeh?”
To find the answer of these questions, Taziyeh in Meybod is studied
with a long history and it is widely accepted by the people.Based on
the findings, I will seek to evaluate and focus on the characteristics of
taziyeh and the cultural and social characteristics of this ecosystem.
Recognize, the important features between the past of Taziyeh and the
predictable possibilities about the future of this Iranian performing
art.
خلاصه ماشینی:
تعزیه در شهرها و مناطق مختلف ایران تفاوتهایی در شیوه و شکل اجرا دارد و در شهر میبد نیز به شکل سنتی اجرا میشود و در طول همهی این سالها بهعنوان یک هنر اجرایی همواره در ارتباط تنگاتنگ با مردم بوده و بخشی از فرهنگ عمومی مردم این منطقه بهشمار میآید.
بنابر همین رویکرد و دیدگاه تحقیق حاضر بهدنبال فرضیه و طرح مسئله و پرسشهایش همچنین، قصد دارد تا آیندهی تعزیه بهعنوان یک رسانهی هنری را در شهر میبد مورد مطالعه قراردهد و در نتیجه، دیدگاههای کاربردی و موثر برای حفظ ارزشمندی و کیفیت این هنر سنتی نمایش ایرانی را نیز در معرض شناخت قراردهد.
۲ـ دامنهی پژوهش این پژوهش از سویی پیشینه، مولفهها و کارکردها و کارویژههای تعزیه را مورد مطالعه قرارمیدهد و از دیگرسو برای ارزیابی درست و دقیق این شکل سنتی نمایش ایرانی، تعزیهی میبد را بهعنوان یکی از قدیمیترین شهرهایی که در آن تعزیه از سالهای دور اجرا میشود و همچنان ویژگیهای سنتی خود را حفظ کردهاست، انتخاب نموده و با نگاهی به تعزیهها، نسخهها، معماری و ساختار فرهنگی و اجتماعی شهر میبد قصد دارد تا ضمن مطالعهی ویژگیهای تعزیه، آنچه را که در مورد اجرای تعزیه در شهر میبد منحصربهفرد است، مورد تاکید و توجه قراردهد.