چکیده:
حدّ تقصیر در «نماز مسافر»، از احکامی است که معلّل به دوشاخص شده است؛ به طوریکه برخی روایات « مسیرة یوم » و برخی دیگر «ثمانیة فراسخ» یا «بریدان» را ملاک «قصر صلاة» عنوان می کنند. حال مساله این است که کدام ملاک به عنوان ملاک اصلی و کدامیک صرفا برای تبیین و تطبیق شاخص اصلی بیان گردیده است؟ در این نوشتار با استعانت از مبانی کلامی، کلیت و شمول احکام در دین خاتم و تشریع احکام بر اساس توان نوع مردم و با اتکا بر روایات «مسیرة یوم» و تعلیل دسته دیگری از ادله نقلی بر اینکه علت قصر صلاة، مشقت و سختی آن می باشد؛ به این نتیجه رسیدیم که ملاک اصلی حد تقصیر صلاة از نظر شارع، پیمودن یک روز راه است که در زمان ما 850 کیلومتر می باشد.
The limit of fault in the "prayer of the traveler" is one of the precepts in which the problem is divided, so that some narratives refer to the "Yaman path" and some others as "Thyman-e-Farsakh" or "Bereidan" as the criterion of "Qasr Salat". Now, what is the criterion as the main criterion and which is simply explained and adapted to the main index? In this article, through the use of theological foundations, the totality and inclusion of the sentences in the religion of the khatam and the decree of the judgments based on the power of the people and based on the traditions of "Yum" path and the definition of a different category of evidence, the reason for the Palace of Salat, its hardship and difficulty We conclude that the main criterion for the fault of the Sala'ah is for Shar'e, one day's journey, which in our time is 850 km.
خلاصه ماشینی:
حال مسأله این است که کدام ملاک بـه عنـوان مـلاک اصـلی و کدامیک صرفا برای تبیین و تطبیق شاخص اصلی بیان گردیده است ؟ در این نوشتار با استعانت از مبانی کلامی، کلیـت و شـمول احکـام در دین خاتم و تشریع احکام بر اساس توان نوع مردم و با اتکا بر روایات «مَسیرَةُ یوْم »ٍ و تعلیل دسته دیگری از ادله نقلی بر اینکه علـت قصر صلاة، مشقت و سختی آن می باشد؛ به این نتیجه رسیدیم که ملاک اصلی حد تقصیر صلاة از نظـر شـارع ، پیمـودن یـک روز راه است که در زمان ما ٨٥٠ کیلومتر می باشد.
شارع مقدس نیز در آن زمان ، حدّ وسط طی مسافت را که از طریق کاروانهای عمومی پیموده میشد، به عنوان حـد مسـافرت شـرعی قـرار داد (ابن بابویه ، ١٤١٣: ج ١ ص ٤٣٤) و برای آن دو ملاک معرفی کرد: یکـی مسـافتی کـه در یـک روز پیموده میشود و دیگری پیمودن هشت فرسخ (طوسی، ١٣٩٠: ج ١ ص ٢٢٥) این دو ملاک در زمان تشریع از نظر مصداق ، با هم یکسـان بودنـد.
از آنجا که بعضی از علمای عامه قائل به پیمودن دو یا سه روز راه بـرای شکسـته شـدن نمـاز مسافر هستند: (به تصویر صفحه رجوع شود) ص ٤٣٢) حضرت در مقام ردّ قول آنها به ملاک اصلی اشاره کرده و می فرماینـد: «تقصـیر در یـک روز راه واجب شده است نه بیشتر» اگر هشت فرسخ موضوعیت داشت ، حضرت در مقام ردّ قـول ایشان به آن اشاره می نمود و مثلا می فرمود حد تقصیر به پیمـودن مسـیر در روز نمـی باشـد کـه اختلاف شود یک روز یا بیشتر.