چکیده:
جستار حاضر بر آن است تا اشعار مهدی اخوان ثالث را در زمینه ی ساختارهای قالبی ،
زبانی ، موسیقایی و هنری با رویکرد زیبایی شناسی تجزیه و تحلیل کند و مبنای کار، کتاب
گزین ه ی اشعار اوست . روش کار این است که مباحث مورد نظر به شیوه ی توصیفی و
تحلیلی ؛ با موّلفه های زیبایی ، به گزینی ، تناسب ، ابداع و جنبه های مختلف موسیقایی واکاوی
شده اند. اخوان ثالث بر انواع قالب های شعری سنتّی و نو تسّلط دارد. در زمینه ی استفاده از
ظرفّیت های زبان ، قدرت ترکیب آفرینی خارق العاده ای دارد که نشان از احاط ه ی او بر زبان
پارسی است ، در گستره ی ابعاد مختلف موسیقایی ؛ به عروض سنتّی تسّلط دارد، بدل بل غی
در شکل دهی موسیقی معنوی سروده های او نقش ویژه ای دارد و عنصر "تکرار"؛ به ویژه
تکرار جمل ت طول نی در آغاز و پایان سروده ها، در غنای موسیقای درونی اشعار او سهم دارد.
خلاصه ماشینی:
» (حسن لي ، ١٣٨٣ ، ١٠٧) شاعر با آگاهي از توش و توان واژه ها و انرژي هاي نهفته ي شان ، آن ها را به کار مي برد؛ اّما گزينش الفاظ با همه ي اهميّتي که براي شعر و شاعري دارد تابع هيچ ضابطه و قاعده ي معيني نيست و تنها ذوق و استعداد زيبايي گزين شاعر است که از ميان دستگاه گسترده و پيچيده ي لغات زبان ، الفاظ به تر، مناسب تر و تراش خورده تر را انتخاب مي کند و «کلمه در شعر است که معني دقيق خود را مي يابد نه در فضاي مجرد ترکيب اصوات آن .
» (شفيعي کدکني ، ١٣٩٠، ١٦٥) مانند "خوشيدن " در شعر زير: درخشان چشمه پيش چشم من خوشيد فروزان آتشم را باد خاموشيد (اخوان ثالث ، ١٣٩١، ١٤٥) او از استعداد واژه سازي بي نظيري برخوردار است و از اين ره گذر واژه هاي ابداعي بسياري به اشعارش راه يافته اند.
» (حسن لي ، ١٣٨٣، ١٤٨) واژه ي "نفس دود" در شعر "ناگه غروب کدامين ستاره ؟" در ارتباط با ديگر واژگان بند؛ هم چون "شب "، "تاريک "، "مه آلود" و "سايه "، با نهايت دقت شاعر و در جهت زيبايي کلام ساخته شده و به کار رفته است و در تداعي فضاي وهمناک سروده نقش دارد.